Krynica-Zdrój
 
Encyklopedia PWN
Krynica-Zdrój, do 2002 Krynica,
miasto w województwie małopolskim, w powiecie nowosądeckim, na pograniczu Beskidu Sądeckiego i Beskidu Niskiego, nad Kryniczanką oraz jej dopływami Palenicą i Czarnym Potokiem, w Popradzkim Parku Krajobrazowym.
Ludność miasta: ogółem — 10,6 tys. mieszkańców (2019)
Gęstość zaludnienia: 265,9 os/km2 (2019)
Powierzchnia: 40 km2
Współrzędne geograficzne: długość geograficzna: 20°58′E, szerokość geograficzna: 49°26′N
Data założenia miasta: 1547
Prawa miejskie: nadanie praw — 1933
Oficjalne strony WWW: www.krynica-zdroj.pl
Wieś zał. 1547; w XVI–XVIII w. własność biskupów krak.; 1772–1918 w zaborze austr.; w XVIII w. odkryto leczn. właściwości źródeł w Krynicy; rozwój uzdrowiska od 1793, zahamowany przejściowo po 1806; 1853–57 rozbudowa dzięki staraniom L. Żuławskiego i profesora J. Dietla; prawa miejskie 1933; od 1911 połączenie kol. z Krakowem; w okresie międzywojennym największe uzdrowisko Polski; w czasie II wojny światowej urządzenia kuracyjne zdewastowane, 1945 odbudowane. Jedno z największych pol. uzdrowisk; wody miner. (różnorodne szczawy z dużą zawartością pierwiastków śladowych), borowina; wiele szpitali uzdrowiskowych, sanatoria i domy wypoczynkowe, zakłady przyrodoleczn., pijalnie wód miner.; leczy się choroby układu trawienia, dróg moczowych, układu krążenia, kobiece, przemiany materii; rozlewnia wód miner.; ośr. sportów zimowych (tor saneczkowy, wyciągi narciarskie, w dolinie Czarnego Potoku skocznia narciarska, sztuczne lodowisko); rozwinięta turyst. baza noclegowa; kolejka linowo-terenowa na Górę Parkową (wys. 741 m) i gondolowa na Jaworzynę (1114 m). Muzeum Przyr., Muzeum Nikifora; cerkiew (1872); zabudowa K.Z. ma charakter uzdrowiskowy — liczne budowle o interesujących rozwiązaniach arch., m.in: budownictwo drewniane, secesyjne pensjonaty, Stare Łazienki Mineralne (1866, F. Księżarski), pensjonat Patria J. Kiepury (1938, B. Pniewski), Nowa Pijalnia (1971, S. Spyt, Z. Mikołajewski); w K.Z. mieszkał i tworzył malarz Nikifor Krynicki, który utrwalił miasto w wielu pejzażach; od 1967 Festiwal Arii i Pieśni im. J. Kiepury.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Krynica, hotel Patria (B. Pniewski) fot. W. Kryński/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Nikifor (Epifaniusz Drowniak), Krynica willa „Maszum” Nowy Tartek, ok. 1960 — własność prywatnafot. J. Kilian/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia