konfederacja radomska 1767,
generalna konfederacja przeciwko królowi Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu i stronnictwu reform, zawiązana 23 VI 1767 w Radomiu przez opozycję z inspiracji ambasadora ros. N. Repnina, z K.S. Radziwiłłem „Panie Kochanku” jako marsz. konfederacji;
konfederacja radomska
Encyklopedia PWN
akces do niej zgłosili m.in. J.K. Branicki, A.S. Krasiński, J. Mniszech, G. Podoski, F.S. Potocki, W. Rzewuski, K. Sołtyk, zyskała poparcie części prowincjonalnej szlachty; głoszono hasła obrony wiary i wolności, zwrócono się do cesarzowej Katarzyny II z prośbą o gwarancje dla dawnego ustroju; na sejmie konfederackim (X 1767–II 1768), pracującym pod kierunkiem Repnina i w warunkach represji (aresztowanie i wywiezienie do Kaługi oponentów — bpów K. Sołtyka i J.A. Załuskiego oraz hetmana W. Rzewuskiego z synem), m.in. przywrócono prawa polit. różnowiercom oraz uznano za niezmienne prawa kardynalne; gwarantką nienaruszalności i ustroju Rzeczypospolitej została Katarzyna II.
