kolarstwo,
grupa dyscyplin sport. obejmująca: k. szosowe, k. torowe, k. przełajowe, k. górskie oraz piłkę rowerową, akrobatykę rowerową i in. rodzaje sportu rowerowego (rower);
kolarstwo
Encyklopedia PWN
kolarstwo jest uprawiane również turystycznie. Kolarstwo szosowe obejmuje: wyścigi jednoetapowe, tzw. klasyczne, i wieloetapowe (od 3 do ponad 20 etapów); wyścigi mogą być rozgrywane na różnych dystansach (od 50 km — kryteria uliczne na punkty, do 280 km — zawodowcy); kolarstwo torowe, uprawiane na specjalnych torach betonowych, drewnianych lub z tworzywa sztucznego, obejmuje: sprint, wyścig na 1 km (kobiety 500 m) ze startu zatrzymanego, wyścig na dochodzenie na 4 km (kobiety 3 km) indywidualnie i drużynowo (4 zawodników), wyścigi punktowe (zw. też dystansowymi); odbywają się także zawody w innych, nietypowych konkurencjach. Kolarstwo przełajowe obejmuje wyścigi terenowe (tzw. cyclocrossy) rozgrywane na urozmaiconych trasach. Kolarstwo górskie, tzw. mountain bike (MTB), jest rozgrywane w typowo górskim terenie na specjalnych rowerach.
Za początek kolarstwa szosowego został uznany wyścig 1869 na trasie Paryż–Rouen (123 km); od 1893 odbywają się mistrzostwa świata w kolarstwie torowym (od 1895 — zawodowcy), a od 1921 — w szosowym (od 1927 — zawodowcy); w programie igrzysk olimpijskich od 1896 (kobiety od 1984); 1900 została zał. Międzynar. Unia Kolarska (fr. Union Cycliste Internationale, UCI). Od lat 60. trwa wzmożony rozwój kolarstwa zawodowego; wyścigi zawodowców są rozgrywane na dłuższych i trudniejszych trasach niż amatorów; obecnie kolarstwo zawodowe to głównie kolarstwo szosowe; najważniejszymi imprezami są 3 wielkie wyścigi wieloetapowe: Tour de France, Giro d’Italia i Vuelta a España; najwybitniejsi kolarze zaw. to m.in.: F. Coppi (Włochy), J. Anquetil (Francja), E. Merckx (Belgia), S. Roche (Irlandia), G. Bugno (Włochy), M. Indurain (Hiszpania), L. Armstrong (USA).
W Polsce pierwszy welocyped (rower) pojawił się 1866 w Warszawie, a 1869 odbyły się w Ogrodzie Krasińskich pierwsze wyścigi welocypedów (i samochodów); 1886 zostało zał. Warszawskie Towarzystwo Cyklistów; pierwszy wyścig szosowy, o tytuł mistrza jazdy Królestwa Pol., był zorganizowany 1891 na trasie Wawer–Garwolin; 1920 został zał. Związek Pol. Tow. Kolarskich (od 1938 pod nazwą Pol. Związek Kolarski); 1921 odbyły się pierwsze szosowe i torowe mistrzostwa Polski; od 1924 Polacy startują na igrzyskach olimpijskich; 1928 odbył się pierwszy wyścig wieloetapowy, zw. Biegiem Dookoła Polski — organizowany do dziś; najpopularniejszą imprezą kolarską w Polsce był Wyścig Pokoju; największe sukcesy pol. kolarstwo odnosiło w latach 70. i 80.; do 2003 pol. kolarze zdobyli 8 medali olimpijskich (5 srebrnych, 3 brązowe), tytuły szosowych mistrzów świata amatorów zdobyli: R. Szurkowski (1973), J. Kowalski (1974), L. Piasecki (1985), J. Halupczok (1989). Kolarstwo zaw. w Polsce zaczęło rozwijać się w latach 80., pierwszym pol. zawodowcem został 1981 Cz. Lang; 1990 odbyły się pierwsze mistrzostwa Polski zawodowców (zwyciężył Z. Jaskuła); największe sukcesy odnieśli L. Piasecki zdobywając 1988 mistrzostwo świata w wyścigu torowym na 5 km i Z. Jaskuła zajmując 3. miejsce w Tour de France 1993.
