King Marthin Luther
 
Encyklopedia PWN
King
[kıŋ]
Marthin Luther Wymowa, ur. 15 I 1929, Atlanta, zm. 4 IV 1968, Memphis,
amerykański przywódca ruchu o prawa człowieka, teolog, kaznodzieja, ksiądz Kościoła baptystów.
Kalendarium
Urodził się 15 I 1929 w Atlancie. Pochodził z rodziny duchownych. Ukończył Morehouse College w Atlancie w 1948. W 1955 doktoryzował się z filozofii w Boston University. W trakcie studiów socjol. i teol. inspirował się myślą H.D. Thoreau, W. Rauschenbuscha, P. Tillicha i M.K. Gandhiego; przejął od nich idee pokojowego nieposłuszeństwa obywatelskiego, zasadę niestosowania przemocy w walce o prawa człowieka oraz przekonanie o ciążącym na Kościołach zobowiązaniu zachowania sprawiedliwości społecznej.
Przywódca nowego typu
W XII 1955 zorganizował bojkot transportu publicznego w Montgomery na znak protestu za aresztowanie Rosy Parks, zatrzymanej pod zarzutem złamania prawa o segregacji środków transportu w tym mieście. Jednorazowa akcja przerodziła się w trwający ponad rok bojkot, który zakończył się 1956, gdy Sąd Najwyższy nakazał władzom Alabamy zniesienie segregacji rasowej w transporcie publicznym. Zakończona sukcesem akcja w Montgomery, uczyniła go naturalnym i nowego typu (pastor, a nie prawnik) przywódcą ruchu murzyńskiego oraz osobą znaną w kraju. W I 1957 zorganizował i stanął na czele Konferencji Chrześcijańskiej Przywódców Południa (Southern Christian Leadership Conference), organizacji działającej na rzecz zniesienia segregacji rasowej i in. form dyskryminacji Murzynów. Jej aktywność opierała się na założeniach koncepcji biernego oporu. Aktywność Kinga pobudzała białych zwolenników utrzymania segregacji rasowej do działań odwetowych. W rezultacie, na początku lat 60. rósł stopień brutalizacji życia publicznego na Południu. Po wyjątkowo brutalnym wystąpieniu policji w czasie marszu zorganizowanego i poprowadzonego przez Kinga do Birmingham w IV 1963, administracja Kennedy’ego bezpośrednio włączyła się w rozwiązanie konfliktu na Południu. Grożąc wprowadzeniem wojska, bracia Kennedy (John, prezydent i Robert, prokurator generalny), doprowadzili do zwolnienia z aresztu Kinga
Marsz na Waszyngton
Kilka miesięcy później, w VIII 1963, zorganizował on kolejny, tym razem kierowany na Waszyngton, marsz wolności. Uczestniczyło w nim ponad 250 tys. białych i czarnych Amerykanów. Finalnym akordem tej manifestacji było przemówienie Kinga wygłoszone 28 VIII 1963 przed Mauzoleum Lincolna. King kreślił w nim wizję przyszłości amerykańskiego społeczeństwa, w którym solidaryzm rasowy wyprze wszelkie formy dyskryminacji. W 1964, King otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla za swoją dotychczasową działalność. Po uchwaleniu przez Kongres Civil Rights Act w 1964 i Voting Rights Act w 1965, znoszących wszelkie formy segregacji i dyskryminacji rasowej, King skupił się na działalności zmierzającej do likwidacji murzyńskich dzielnic biedy w wielkich miastach Północy. Pierwsza tego typu akcja, podjęta w Chicago w 1966, zakończyła się niepowodzeniem. Brak sukcesów sprawił, że King ponownie skoncentrował się na działaniach dotyczących Południa. W czasie wizyty w Memphis w stanie Tennessee, podjętej w celu wsparcia strajku pracowników służb oczyszczania miasta, King został zabity 4 IV 1968 przez białego rasistę.
Dlaczego ustanowiono Marthin Luther King Brithday Day
Działalność Kinga doprowadziła do zmiany położenia czarnej mniejszości w USA. Wraz z nim kierownictwo w ruchu murzyńskim przejęło nowe, młode pokolenie działaczy, zwykle charyzmatycznych pastorów. Potrafili oni, z jednej strony pobudzić aktywność milionów Murzynów, a z drugiej utrzymać ruch praw obywatelskich w ogólnych ramach systemu politycznego. Doraźnym efektem było zniesienie różnych form dyskryminacji, a długofalowym wprowadzenie do systemu milionów ludzi, którzy związali z nim swoje nadzieje i korzystali z tkwiących w nim możliwości na budowanie własnych szans życiowych. W ten sposób i dla czarnych i dla białych Amerykanów King stał się symbolem przywódcy, który potrafił zmienić system bez konieczności jego burzenia. Dla upamiętnienia osoby Kinga, począwszy od 1986, 3. poniedziałek stycznia jest obchodzony jako święto federalne, występując w kalendarzu jako Marthin Luther King Birthday Day.
zgłoś uwagę
Ilustracje
King Marthin Luther, plakat poświęcony jego pamięci fot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia