Karta, Ośrodek Karta,
niezależna organizacja pozarządowa, zajmująca się dokumentowaniem i upowszechnianiem wiedzy o najnowszej historii Polski i Europy Środkowowschodniej;
Karta
Encyklopedia PWN
interesuje się losami obywateli Rzeczypospolitej wszystkich narodowości, gromadzi materiały, gł. relacje i wspomnienia, organizuje wystawy, konkursy dla autorów wspomnień i spotkania świadków wydarzeń hist. z badaczami; komórki tematyczne: Archiwum Wschodnie (powstałe 1987, współpracuje z ros. Memoriałem) gromadzi zbiory dotyczące historii Kresów Wschodnich II RP, losów obywateli pol. w ZSRR i pod okupacją sowiecką, podziemia zbrojnego po II wojnie świat. na terenach pol.; Archiwum Peerelu (powstałe 1991) zgromadziło m.in. jeden z najpełniejszych w Polsce zbiorów prasy i wydawnictw niezależnych (1977–89), tworzy specjalne kolekcje, np.: obozy pracy w PRL, działalność grup opozycyjnych po 1944, Marzec 68, obraz stanu wojennego; Archiwum Zachodnie (powstałe 1992) gromadzi źródła opisujące losy mieszkańców pol.-niem. pogranicza w XX w. — ziem zachodnich i północnych dzisiejszej Polski, migrację ludności i konspirację antykomunist. na tych terenach, opisuje dzieje mniejszości nar. w PRL, w tym losy Niemców 1945; Indeks Represjonowanych (powstały 1988) na podstawie ankiet osób represjonowanych lub ich rodzin, archiwaliów, druków, relacji, wspomnień, dokumentów z archiwów posowieckich, tworzy zbiór obejmujący biogramy obywateli pol. i obywateli innych państw pochodzenia pol., żyjących i zmarłych, represjonowanych na terenie ZSRR i okupowanej Polski; Polski Memoriał (rozpoczął działalność 1993) zajmuje się koordynacją kontaktów z przedstawicielami Memoriału na Wschodzie, pomaga w poszukiwaniu dokumentów i informacji o Polakach zaginionych w sowieckich obozach; Historyczna Agencja Informacyjna (HAI) (zał. 1992) gromadzi informacje dotyczące osób i instytucji zajmujących się najnowszą historią Polski, o miejscach pamięci, o organizacjach opozycyjnych w PRL 1944–68, o zasobach archiwalnych, wydaje „Biuletyn HAI”; Wydawnictwo Karta wydało m.in.: T. Chciuka (M. Celta) Biali kurierzy, J. Wiszniewicza Z Polski do Izraela, a także W stanie — Zbiorowy dziennik stanu wojennego, wydaje pismo hist. „Karta”; (od 1982); działają ośr. Karty w Warszawie i Poznaniu; 1993 powstał ros. Ośrodek Karta w Riazaniu współpracujący z pol. ośr., tworzą go: redakcja niezależnego ros. pisma hist. „Karta”, gazety „Riazanskij Wiestnik” oraz „Riazański Memoriał”.
