kapilarne zjawiska

kapilarne zjawiska, zjawiska włoskowate,

w znaczeniu ogólnym — zjawiska powierzchniowe na granicy stykających się cieczy i ciał stałych, w znaczeniu węższym — zjawiska spowodowane występowaniem napięcia powierzchniowego.

Do najbardziej rozpowszechnionych należy wciąganie cieczy w wąskie rurki (kapilary) lub pory o ściankach zwilżalnych oraz wypychanie cieczy z rurek lub porów o ściankach niezwilżalnych przez tę ciecz; zjawiska kapilarne są wynikiem występowania ciśnienia kapilarnego wytworzonego na zakrzywionej powierzchni cieczy (menisk) wskutek występowania napięcia powierzchniowego. W czasie adsorpcji na powierzchni adsorbentu porowatego, w jego kapilarach zachodzi kondensacja kapilarna — skraplanie zaadsorbowanej pary substancji w temperaturach wyższych od temperatury skraplania pary (jest to związane ze znacznie mniejszą prężnością pary nad meniskiem w kapilarze niż nad powierzchnią płaską tej samej cieczy).