jonizacja
odrywanie elektronu lub elektronów od elektrycznie obojętnych atomów lub cząsteczek, prowadzące do powstania dodatnio naładowanych jonów (kationów) i swobodnych elektronów;
[gr.],
jonizacja
Encyklopedia PWN
aby nastąpiła jonizacja, musi być dostarczona atomowi (cząsteczce) określona ilość energii (energia jonizacji). Jonizacja może być wywołana ogrzaniem gazu do odpowiednio wysokiej temperatury (jonizacja termiczna, termojonizacja), promieniowaniem elektromagnetycznym (fotojonizacja; przy czym energia fotonów musi być co najmniej równa energii jonizacji), promieniowaniem korpuskularnym oraz polem elektrycznym przyspieszającym cząstki naładowane do energii wystarczającej, by wywołać jonizację; jeśli pole elektryczne jest dostatecznie silne, przyspiesza powstałe w wyniku jonizacji elektrony i jony do takiej energii, że mogą jonizować następne atomy; zachodzi wtedy tzw. jonizacja lawinowa. Jonizacja gazów jednoatomowych może być jednokrotna lub wielokrotna (z wytworzeniem jonów o ładunku równym wielokrotności ładunku elementarnego); jonizacji cząsteczek wieloatomowych zwykle towarzyszy dysocjacja. Procesem odwrotnym do jonizacji jest rekombinacja jonów. Jonizację wykorzystuje się w detektorach cząstek jonizujących stosowanych w fizyce jądrowej i fizyce wielkich energii, gazowych lampach elektronowych i oświetleniowych, próżniomierzach jonizacyjnych, pompach jonowych i in.
