Jones Inigo
 
Encyklopedia PWN
Jones
[dżəunz]
Inigo Wymowa, ur. przed 19 VII 1573 (data chrztu), Londyn, zm. 21 VI 1652, tamże,
architekt angielski, jako pierwszy wprowadził w Anglii klasyczne formy palladiańskie.
Kalendarium
Urodził się przed 19 VII 1573 (data chrztu) w Londynie, jako syn tkacza. Karierę zaczynał jako malarz i już przed 1603 odbył pierwszą podróż do Włoch oraz do Danii. Jako architekt był notowany od 1608. W tym czasie projektował także dekoracje i kostiumy teatralne, dzięki którym zasłynął na londyńskim dworze. W 1613–14 odbył drugą podróż do Włoch, gdzie zapoznał się z architekturą antyczną, dziełami A. Palladia i Vincenza Scamozziego. W 1615–42 pełnił funkcję królewskiego inspektora budowlanego. Po rewolucji 1642, straciwszy stanowisko architekta dworskiego i (na krótko) cały majątek, projektował niewiele, pracując dla Lorda Williama Herberta Pembroke’a, członka parlamentu. Zmarł 21 VI 1652 w Londynie.
Realizacje
W okresie służby na dworze królewskim, zaprojektował 3 budowle, przełomowe dla architektury angielskiej: Queen’s House w Greenwich (1616–18 i 1629–35) — wzorując się na włoskiej willi zastosował surowe klasyczne formy włoskiego renesansu; we wszystkim prym wiedzie symetria, loggia i dwubiegowe, odkryte schody wiodące na taras są palladiańskie, budowla ma trochę zmienione proporcje w stosunku do włoskiego wzoru, przez co sprawia wrażenie, że jest nieco wydłużona, wszystko to razem powoduje, iż całość ma charakter samodzielnego dzieła wyrosłego na gruncie angielskim, skromny Prince’s Lodging w Newmarket (1619–22) — jego forma została spopularyzowana w ciągu stulecia w całej Anglii; Banqueting House w Londynie (1619, zapewne wzniesiony jako część zaplanowanego pałacu Whitehall) — arcydzieło Jonesa i jeden z najwspanialszych przykładów palladianizmu w architekturze angielskiej, jednak nie będący zwykłym naśladownictwem. Równie ważnym dziełem Jonesa była renesansowa Queen’s Chapel przy Saint James Palace w Londynie (1623–27), pierwszy angielski klasycyzujący kościół sklepiony ozdobioną kasetonami kolebką i oświetlony palladiańskim oknem. Wszystkie budowle zaprojektowane dla króla Jakuba I, poza Queen’s House w Greenwich i Banqueting House, nie zachowały się do dzisiaj. W 1631, przy okazji remontowania katedry Św. Pawła (Saint Paul’s Cathedral lub też Old Saint Paul’s), Jones dostawił do jej fasady okazały koryncki portyk kolumnowy (po spaleniu katedry 1666 podczas pożaru city Londynu, cała budowla została odbudowana w nowym stylu według projektu sir Ch. Wrena). Jones zaprojektował też pierwszy londyński plac, Piazza, w Covent Garden, wzorowany na placach miast północnowłoskich, z regularną zabudową z domami podcieniowymi (niezachowane) i kościołem Saint Paul (1631–38) o formach klasycznych, z doryckim portykiem kolumnowym. Jego ostatnim dziełem, realizowanym przy współudziale pasierba i zarazem ucznia, Johna Webba (bratanek lub siostrzeniec żony Jonesa), była przebudowa po pożarze rezydencji hrabiów Pembroke, Wilton House w Wilton koło Salisbury, Wiltshire (1647–53).
Znaczenie i wpływ
Jones dokonał rewolucji w architekturze angielskiej, zrywając z elżbietańskim stylem na rzecz form renesansowych inspirowanych architekturą klasyczną i twórczością Palladia. Przenosząc klasyczny włoski styl renesansowy do gotyckiej wciąż Anglii, spowodował gwałtowny rozwój angielskiej architektury renesansowej. Jego wpływ był silny lecz ograniczony do artystów kręgu dworskiego. Dzięki oddziałaniu na Richarda B. Burlingtona i W. Kenta, palladianizm w Anglii odżył na początku XVIII w. W dziedzinie scenografii bardzo istotną rolę odegrała współpraca Jonesa z dramatopisarzem Benem Jonsonem.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Greenwich, Queens House (arch. I. Jones)fot. A. Pieńkos/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Londyn, Banqueting House w pałacu Whitehall (Wielka Brytania) fot. J. Kilian/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia