Isfahan
 
Encyklopedia PWN
Isfahan, Esfahān,
m. w środkowym Iranie, w kotlinie między górami Zagros i Kuh-e Rud, nad rz. Zajanderud, na wys. ok. 1580 m;
ośr. adm. ostanu Isfahan. Starożytna Aspadana; za dyn. Achemenidów i Sasanidów duży ośr. miejski; w XI–XIII w. stol. imperium tur. Seldżuków, gł. ośr. gosp. i kult. (rozkwit miasta za Malika Szaha I w XI w.); upadek miasta wraz z upadkiem Seldżuków; w XVI–poł. XVIII w. ważny ośrodek artyst. (dworska szkoła mal.); w XVII w. ponownie stol. za rządów Abbasa I Wielkiego z perskiej dyn. Safawidów, rozbudowa i rozkwit miasta; 1722 zdobyty i zniszczony przez afgańskie plemię Ghilzajów (stol. Persji przeniesiono do Teheranu); po I wojnie świat. ponowny rozwój Isfahanu. ; jeden z gł. w kraju ośr. przem., handl. i kult.; przemysł włók., zwłaszcza bawełniany (największy ośr. w kraju), wełn., odzieżowy, także huta żelaza, rafineria ropy naftowej (rurociąg z Chuzestanu), cementownia oraz zakłady przemysłu metal., elektrotechniczny, spoż., papierniczego; jeden z gł. w Iranie ośr. wyrobu dywanów; ważny węzeł komunik.; połączenie kol. z Teheranem i Jezd, drogowe z Teheranem (w budowie autostrada), Jezd, Kermanem oraz z portem Buszahr nad Zat. Perską; port lotn.; uniw. (zał. 1950) i in. szkoły wyższe; muzeum miejskie; ośr. turyst.; meczet Masdżed-e Dżom (VIII, XI w.) i rozległy, rezydencjonalny zespół arch.-parkowy (XVI–XVII w.) wokół pl. Majdan-e Szah (pałac, meczety, pawilony ogrodowe, parki) — wpisany na Listę Świat. Dziedzictwa Kult. i Przyr. UNESCO; fragmenty świątyń ormiańskich i zabytkowe mosty (XVII w.).
zgłoś uwagę
Ilustracje
Isfahan, meczet Szejch Lotfallah (Iran) fot. K. i A. Mazurkiewicz/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia