Il Gesù
macierzysta świątynia zakonu jezuitów w Rzymie, wzniesiona 1568–84, wg projektu Vignoli (fasada G. della Porta);
[il dżezụ] 
,
, Il Gesù
Encyklopedia PWN
prototyp barok. kościołów jezuickich, rozpowszechnianych w Europie od końca XVI w.; reprezentuje nowy typ rozwiązania przestrzennego będący syntezą budowli centralnej i podłużnych, dostosowany do kaznodziejskiej roli zakonu; jest założeniem na planie krzyża łac., z szeroką, niezbyt długą nawą gł., sklepioną kolebką z lunetami, krótkim prezbiterium i potężną kopułą na bębnie nad skrzyżowaniem nawy z transeptem; nawy boczne są zastąpione rzędami kaplic połączonych przejściem; fasada składa się z 2 kondygnacji o nierównej szerokości, rozczłonkowanych parami pilastrów; górna część fasady, ujęta w wolutowe spływy, jest zwieńczona trójkątnym frontonem; w Polsce do typu Il Gesù należą m.in. kościoły: Jezuitów w Kaliszu, Jarosławiu oraz kościół Św.Św. Piotra i Pawła w Krakowie.
Ilustracje
Pozzo Andrea, ołtarz św. Ignacego, kościół Il Gesù w Rzymie, 1696–1700fot. P. Jamski/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Rzym, Il Gesù, wnętrzefot. P. Jamski/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Rzym, fasada kościoła Il Gesù fot. P. Jamski/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Vignola, plan kościoła Il Gesù ,1568rys. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
