Ibn Chaldun
 
Encyklopedia PWN
Ibn Chaldun, Ibn Haldūn, ur. 27 III 1332, Tunis, zm. 17 III 1406, Kair,
muzułmański uczony i prawnik;
uważany za najwybitniejszego historiozofa arabskiego; wszechstronnie wykształcony, wytrawny polityk, pełnił wysokie funkcje na dworach władców muzułmańskich Afryki Północnej, jako wezyr, dyplomata i wódz; 1384 osiadł w Kairze — głównie kadi (sędzia) malikicki; autor historii powszechnej Kitab al-ibar... [‘księga pouczających przykładów...’], zawierającej m.in. historię Arabów i Berberów, dynastii muzułmańskiej w Afryce oraz kalifatu wschodniego i Persów; swoją własną, oryginalną doktrynę historiozoficzną wyłożył we wstępie do tego dzieła — Mukaddima [‘prolegomena’], w którym przedstawił m.in. zasady stworzonej przez siebie nauki nazwanej ilm al-umran (‘nauka o społeczeństwie i kulturze ludzkiej’). Ibn Chaldun, kierując się racjonalnymi przesłankami, szukał w dziejach ludzkości mechanizmów rządzących procesami historycznymi; zalecał krytyczne podejście do źródeł historycznych, dociekanie przyczyn i skutków ustalonych faktów; doceniał wpływ czynników ekonomicznych na życie społeczeństwa i trwałość państwa, podkreślając jednocześnie rolę „solidarności grupowej” (asabijja) wzmacnianej lub wręcz tworzonej przez wspólnie wyznawaną religię. Działalność Ibn Chalduna przypadła na zmierzch nauki i kultury islamu, jego poglądy nie znalazły naśladowców; tłumaczenie Mukaddima na język francuski (1860) przypomniało dzieło Ibn Chalduna i spopularyzowało je na świecie.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia