Huang He

Huang He, Huang-ho , Żółta Rzeka, mong. Szar Mörön, Kara Müren, tybet. rMa-cz‘u,

druga po Jangcy pod względem długości rzeka w Chinach i jedna z najdłuższych w Azji;

Położenie w państwie: Chiny

Ujście: uchodzi do akwenu: Żółte, Morze (zatoka Bo Hai)

Długość: 5 464 km

Powierzchnia dorzecza: 752,4 tys. km²

Przepływ średni: 1 210 m³/s (Sanmenxia)

Główne rzeki zasilające: Tao He, Wei He, Luo He, Fen He, Datung He

Główne miejscowości: Lanzhou, Baotou, Zhengzhou, Kaifeng, Jinan

dł. 5464 km, pow. dorzecza 752,4 tys. km²; źródła w Tybecie, w górach Bayan Har Shan, na wys. 4500 m; w górnym biegu płynie licznymi przełomami, w głębokiej i wąskiej (miejscami do 50–100 m) dolinie, przez Wyż. Tybetańską; w biegu środkowym, na Wyż. Lessowej, spływające wody opadowe i dopływy dostarczają do H.H. olbrzymie ilości pyłu, co powoduje zmianę zabarwienia wód H.H. na kolor żółty; w dolnym biegu, na Niz. Chińskiej, płynie korytem położonym 3–10 m powyżej poziomu niziny; przy ujściu do zat. Bo Hai (M. Żółte) dzieli się na 3 gł. ramiona i tworzy deltę narastającą rocznie ok. 290 m (pow. delty ok. 2,5 tys. km²); gł. dopływy: Tao He, Wei He, Luo He (pr.), Fen He (l.); duże wahania stanu wód, od 4–5 m na nizinie do 10–20 w odcinkach przełomowych; najwyższy stan wód w lipcu–sierpniu (związany z opadami monsunowymi), najniższy w styczniu–lutym; średni roczny przepływ przy ujściu 1400 m³/s, maks. 25 000 m³/s; częste katastrofalne powodzie spowodowane obfitymi opadami letnimi i zamulaniem koryta rzeki (H.H. transportuje rocznie ok. 1380 mln t zawiesiny, do 34 kg w 1 m³); wielokrotne zmiany biegu, w ciągu ostatnich 4000 lat zanotowano 7 wielkich zmian koryta: H.H. łączyła się z rz. Huai He na południu i Hai He na północy; wyzyskiwana do nawadniania; liczne elektrownie wodne: w wąwozie Sanmenxia od 1962 elektrownia wodna (moc 1000 MW), w górnym biegu ukończono 1999 budowę kaskady 5 elektrowni wodnych: Longyang Xia, Lijiaxia, Yanguoxia, Bapanxia i Qingtongxia, zaopatrujących w energię elektr. m.in. Lanzhou; połączona Wielkim Kanałem z Jangcy; gł. m. nad H.H.: Lanzhou, Baotou, Zhengzhou, Kaifeng, Jinan; w delcie H.H. wydobycie ropy naftowej (ok. 30 mln t rocznie).

Huang He (Żółta Rzeka) w okolicach Bingling (Chiny)