Hesja
 
Encyklopedia PWN
Hesja, Hessen Wymowa,
kraj związkowy w środkowej części Niemiec, w obrębie Średniogórza Niemieckiego, między środkowym Renem a górną Wezerą;
pow. 21,1 tys. km2; 6,0 mln mieszk. (2008); stol. — Wiesbaden, największe m. i gł. ośr. gosp. — Frankfurt n. Menem, inne ważne m.: Kassel, Darmstadt. Centralną część Hesji zajmuje Obniżenie Heskie, stanowiące północno-wschodnie przedłużenie Niz. Górnoreńskiej; na zachodzie Reńskie G. Łupkowe (pasma Taunus, Westerwald, Rothaar), na wschodzie góry Rhön (Wasserkuppe, 950 m) i Spessart, na południu góry Odenwald; klimat umiarkowany ciepły; średnia temp. w styczniu 0–1°C, w lipcu 17–19°C; gł. rz.: Ren, Men, Lahn, Fulda, Werra; lasy (gł. dębowe, bukowe, bukowo-jodłowe) zajmują ok. 40% pow. Hesji. Kraj silnie uprzemysłowiony z intensywnym rolnictwem; wydobycie soli potasowych (nad rz. Werra oraz na południowy zachód od m. Fulda), węgla brunatnego, gazu ziemnego; największy w kraju zespół 2 elektrowni jądr. Biblis; rozwinięty przemysł metal. i maszyn. (zwłaszcza obrabiarki, konstrukcje stalowe), środków transportu (m.in. fabryka Opla w Rüsselheim), chem. (koncern Hoechst), elektrotechniczny i elektroniczny, precyzyjny, włók., skórz.-obuwniczy, odzieżowy. W rolnictwie dominuje uprawa zbóż, ziemniaków, buraków cukrowych, warzyw i drzew owocowych; na stokach gór uprawia się winorośl; hodowla bydła i trzody chlewnej; dużą rolę odgrywa gospodarka leśna. Przez Hesję przechodzą najważniejsze południkowe szlaki komunik.; na gł. rzekach (zwłaszcza Ren, Men) rozwinięta żegluga śródlądowa; atrakcyjny region turyst.; liczne uzdrowiska ze źródłami miner. (m.in. Bad Homburg).
Historia. Wczesnośredniowieczne władztwo książąt frankońskich, następnie landgrafów turyńskich; od 1247 odrębne landgrafstwo; w XVI w. rozbicie na 2 gł. linie: Hesja-Kassel i Hesja-Darmstadt; 1866 landgrafowie Hesja-Kassel (od 1803 elektorzy) utracili terytorium na rzecz Prus; Hesja-Darmstadt istniało (od 1806 jako wielkie księstwo) do 1918, następnie republika związkowa Niemiec.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia