Hals Frans, ur. między 1581 a 1585, Antwerpia, zm. 29 VIII 1666, Haarlem,
malarz holenderski.
Hals Frans
Encyklopedia PWN
Działał w Haarlemie, głównie jako portrecista. Początki twórczości Halsa nie są dostatecznie znane; pierwszym datowanym obrazem Halsa jest Portret Jacobusa Zaffiusa (1611), pierwszym dojrzałym dziełem — Bankiet oficerów Bractwa Strzelców Św. Jerzego (1616); obrazy malowane szerokimi, płynnymi pociągnięciami pędzla, jasne w kolorycie, pełne ruchu, ukazują indywidualny styl i technikę Halsa. W 1627–39 powstały 4 dalsze portrety grupowe strzelców św. Adriana i św. Jerzego. Oprócz portretów grupowych, Hals namalował też wiele portretów pojedynczych, ujmowanych początkowo w pozach reprezentacyjnych, później bardziej swobodnych. W 1620–33 powstały najlepsze obrazy rodzajowe, wyobrażające dzieci, rybaków, muzykantów, Cyganów, pijących wino lub palących tytoń. Kompozycje te niezwykle żywiołowe i bezpośrednie w obserwacji, wyróżniają się śmiałą fakturą, równowagą świateł i cieni, jasnym kolorytem. Po 1640 Hals ograniczył skalę barw do brązów, bieli i czerni, pogłębiając jednocześnie charakterystykę psychologiczną portretowanych. W 1664 powstały 2 ostatnie dzieła: zbiorowe portrety przełożonych domów starców w Haarlemie. Hals jest, obok Rembrandta i J. Vermeera van Delft, jedną z najwybitniejszych indywidualności malarstwa holenderskiego; wywarł wpływ na holenderskie malarstwo portretowe i rodzajowe; jego styl kontynuowali synowie: Jan, Harmen i Frans (młodszy), oraz brat Dirck.
