zapadanie grawitacyjne

zapadanie grawitacyjne, kolaps grawitacyjny,

zjawisko kurczenia się ciał (w praktyce obiektów astronomicznych) pod wpływem własnego ciążenia przy znikomym udziale innych oddziaływań.

Przebieg zapadania grawitacyjnego może być opisany tylko za pomocą teorii względności. Dotychczas udało się prześledzić teoretycznie zapadanie grawitacyjne w przypadku istnienia symetrii sferycznej lub gdy odstępstwa od tej symetrii są małe. W wyniku zapadania grawitacyjnego powstaje czarna dziura, a ewentualne asymetrie pola grawitacyjnego są usuwane przez promieniowanie fal grawitacyjnych. Dla obserwatora zapadającego się wraz z materią zapadanie grawitacyjne trwa przez czas skończony i bardzo krótki (10^–5 s dla gwiazdy o masie Słońca); dla obserwatora zewnętrznego zapadanie grawitacyjne trwa przez czas nieskończenie długi, przy czym jasność obiektu zapadającego się szybko maleje. Przypuszcza się, że zapadanie grawitacyjne części materii tworzącej gwiazdę może towarzyszyć wybuchom supernowych, procesy zapadania grawitacyjnego mogą również zachodzić w masywnych jądrach galaktyk.