Fragonard Jean-Honoré

Fragonard

[fragonạ:r]

Jean-Honoré , ur. 5 IV 1732, Grasse, zm. 22 VIII 1806, Paryż,

francuski malarz, rysownik i rytownik.

Urodził się 5 IV 1732 w Grasse. Początkowo był uczniem J.-B. Chardina, następnie F. Bouchera (1749–50). W 1752 zdobył Prix de Rome przyznawaną przez Królewską Akademię Malarstwa i Rzeźby; studia kontynuował u Bouchera w École des Éleves Protegés, a następnie w Akademii Francuskiej w Rzymie, dokąd wyjechał 1756. Prace Fragonarda z włoskiego okresu tematycznie i stylowo są bliskie ówczesnym dziełom jego przyjaciela H. Roberta. Po powrocie do Francji (1761) został członkiem Królewskiej Akademii Malarstwa i Rzeźby.

Rokokowe fêtes galantes

Malował dla prywatnych kolekcjonerów eleganckie, nie pozbawione erotycznego zabarwienia sceny rodzajowe (Huśtawka ok. 1768–1772 — Wallace Collection, Londyn), cykle dekoracyjne (Etapy miłości do pałacyku pani du Barry w Louvenciennes 1771–72 — Frick Collection, Nowy Jork). W 1773–74 odbył kolejną podróż do Włoch, w drodze powrotnej był w Wiedniu, Pradze i Dreźnie; wkrótce potem wyjechał na krótko do Holandii. W Paryżu kontynuował prace dla prywatnych zleceniodawców: dekoracyjne krajobrazy (Zabawa w Saint-Cloud ok. 1775–1780 — Banque de France, Paryż; Scena parkowa z zabawą w ciuciubabkę i Scena parkowa z huśtawką 1778–80 — National Gallery, Waszyngton), kompozycje mitologiczne, także nie pozbawione nuty erotycznej (Źródło miłości ok. 1785 — Wallace Collection, Londyn), z rzadka obrazy religijne (Pokłon pasterzy ok. 1776 — Luwr, Paryż). Fragonard był również znakomitym portrecistą: Denis Diderot (1769 — Luwr), Tancerka Panna Guimard (przełom 1768–69, Luwr), a także ilustratorem Bajek J. de La Fontaine’a, Orlanda Szalonego L. Ariosta i Don Kichota M. de Cervantesa.

Pozostawił ogromną spuściznę rysunkową, głównie szkice figuralne i pejzażowe, te ostatnie zwykle wykonane sangwiną. W czasach rewolucji francuskiej 1789–99 był jednym z doradców ds. sztuki i edukacji artystycznej oraz kustoszem powstałego wówczas w Luwrze muzeum narodowego. Zmarł 22 VIII 1806 w Paryżu.

Ewolucja stylu i wpływy

W jego malarstwie, stanowiącym synonim rokoka, francuska tradycja przedstawień fête champêtre i fête galante łączy się z wyraźnym oddziaływaniem malarstwa włoskiego, a zwłaszcza G. Tiepola. Od wczesnych, gładko malowanych obrazów w stylu Bouchera Fragonard ewoluował ku malowanym impastowo kompozycjom o nasyconych barwach, od motywów mitologiczno-erotycznych do rodzajowych.

Fragonard Jean-Honoré, Czytająca młoda dziewczyna , ok. 1776 — National Gallery of Art, Waszyngton.

Fragonard Jean-Honoré, Ciuciubabka pod parasolką, ok. 1775 — Timken Art Gallery, San Diego

Fragonard Jean-Honoré, Huśtawka, ok. 1766 — Wallace Collection, Londyn