ferromagnetyzm

ferromagnetyzm

[łac. ferrum ‘żelazo’, magneticus ‘magnetyczny’],

zespół zjawisk związanych z równoległym uporządkowaniem momentów magnet. atomów lub jonów.

Uporządkowanie to jest wynikiem oddziaływań, dążących do równoległego ustawienia sąsiednich momentów magnetycznych co prowadzi do powstania domen magnet. (spontanicznie namagnesowanych obszarów). Idealne uporządkowanie ferromagnet. występuje tylko w temperaturze 0 K. Ze wzrostem temperatury równoległe uporządkowanie momentów magnet. ulega zaburzeniu i zanika powyżej temperatury Curie (Curie temperatura). Stan uporządkowania ferromagnet. charakteryzuje się istnieniem spontanicznego namagnesowania oraz struktury domenowej. Istnienie struktury domenowej jest jedną z przyczyn występowania histerezy ferromagnetycznej.

F. obserwuje się w metalach przejściowych (Fe, Co, Ni) oraz w lantanowcach (Gd, Tb, Dy, Ho, Er, Tm), a także w związkach i stopach międzymetalicznych zawierających wspomniane metale oraz w związkach i stopach międzymetalicznych aktynowców. Uporządkowanie ferromagnet. może istnieć zarówno w metalach, jak i w półprzewodnikach oraz dielektrykach. Materiały te różnią się charakterem oddziaływań wymiennych odpowiedzialnych za porządek ferromagnetyczny. Podstawy współcz. teorii f. stworzyli 1928 niezależnie od siebie W. Heisenberg i J.I. Frenkel.