Fatah, Al-

Fatah, Al-, Al-Fataḥ, Ḥarakat at-Taḥrīr al-Waṭanī al-Filasṭīni, Palestyński Ruch Wyzwolenia Narodowego,

organizacja polityczno-wojskowa, założona ok. 1958 w Kuwejcie przez J. Arafata (do 2004 przewodniczący) i jego współpracowników;

jej celem było prowadzenie walki zbrojnej z państwem izraelskim aż do utworzenia niepodległego państwa palestyńskiego; 1963 rozwinęła się struktura organizacyjna typu komandoskiego; 1964 bojownicy Fatahu przeprowadzili pierwszą akcję militarną na terenie Izraela (wysadzenie stacji pomp); z czasem, oprócz akcji wymierzonych w izraelskie wojsko i policję nasilili działalność terrorystyczną przeciwko ludności (m.in. zamachy bombowe, porwania); bazy Fatahu znajdowały się głównie w obozach uchodźców palestyńskich z Izraela — w Libanie, Syrii, Jordanii itd.; pod koniec lat 60. była najliczniejszą i najzamożniejszą organizacją palestyńską; od 1969 należała do Organizacji Wyzwolenia Palestyny, w której zdobyła pozycję dominującą; 1983 w szeregach Fatahu doszło do rozłamu — odłączyła się grupa przeciwników polityki kierownictwa, uznaną za zbyt umiarkowaną i ugodową (XI 1983 w Trypolisie, Liban, doszło do walk pomiędzy zwolennikami i przeciwnikami Arafata); 1987 nastąpiło pojednanie zwaśnionych frakcji i scalenie ruchu; w wyborach prezydenckich 2005 poparła kandydaturę M. Abbasa; w wyniku wyborów w I 2006 straciła większość w parlamencie i stała się głównie partią opozycyjną; od 2007 wpływy ograniczone do Zachodniego Brzegu; 2012 porozumienie z Hamasem; przewodniczący — F. Kaddumi (od 2004); kadrowa organizacja wojskowa — Al-Asifa [‘burza’].