Farnese
arystokratyczny ród rzym. odgrywający ważną rolę we Włoszech XV–XVIII w., władający 1545–1731 księstwem Parmy i Piacenzy;
[farnẹze],
Farnese
Encyklopedia PWN
wywodziło się z niego wielu duchownych, polityków i mecenasów sztuki; gł. przedstawiciele: Ranuccio, zw. Ranuccio Starszy (?–ok. 1460), kondotier, obrońca Państwa Kościelnego; od 1417 senator Rzymu, przez małżeństwa synów umocnił pozycję rodu Farnese wśród rzym. arystokracji; Alessandro (1468–1549), od 1493 kardynał, od 1534 papież Paweł III, twórca potęgi rodu; dla swego syna wydzielił z dóbr papieskich księstwo Parmy i Piacenzy, mecenas sztuki: 1517 zapoczątkował budowę pałacu rodziny Farnese w Rzymie, zatrudniając przy jego wykończeniu Michała Anioła; Pier Luigi (1503–47), pierwszy ks. Parmy i Piacenzy, władca absolutny; zorganizował sprawny system adm. i sądowniczy, popierał handel i rolnictwo, zamordowany przez F. Gonzagę; Ottavio (1520–86); dzięki aliansowi z Hiszpanią odzyskał księstwo (1556), utracone w wyniku konfliktu z ces. Karolem V, rządził absolutnie tłumiąc spiski; Alessandro (1520–89), kardynał, humanista, mecenas sztuki i nauki; Alessandro (1545–92), dowódca wojsk króla hiszp. Filipa II; wyróżnił się w bitwie pod Lepanto, jako namiestnik w Niderlandach (od 1578) zwalczał antyhiszp. powstanie, 1588 na czele hiszp. wojsk Ligi Katolickiej we Francji; Elisabetha (1692–1766), hiszp. królowa Isabella, żona Filipa V; aby zapewnić swym dzieciom wł. sukcesję dążyła do przywrócenia hiszp. wpływów we Włoszech.
