Engels Fryderyk
 
Encyklopedia PWN
Engels Fryderyk Wymowa, ur. 28 XI 1820, Barmen (ob. część m. Wuppertal, Nadrenia Pn.-Westfalia), zm. 5 VIII 1895, Londyn,
niem. myśliciel i działacz rewolucyjny;
jeden ze współorganizatorów i przywódców I i II Międzynarodówki, od 1844 przyjaciel i współpracownik K. Marksa, współtwórca marksizmu i tzw. socjalizmu naukowego. Pochodził z rodziny przemysłowców i poza działalnością pisarską oraz polit. prowadził interesy w firmie swego ojca. Wczesne poglądy filoz. Engelsa kształtowały się w kręgu młodoheglistów (heglizm), następnie rozwijały się we współpracy z Marksem, by w ostatniej fazie ulec wpływom pozytywistycznego scjentyzmu. Zainteresowania Engelsa koncentrowały się wokół problematyki ekonomii, socjologii i nauk przyr.; przyczynił się wydatnie do popularyzacji marksizmu, a zarazem do powstania licznych jego uproszczeń i stereotypów. Późne poglądy Engelsa stały się podstawą do ukształtowania się scjentystycznej, naturalist. interpretacji idei filoz. Marksa. Był współautorem (wraz z Marksem) m.in. prac: Święta rodzina (1845, wyd. pol. 1957), Ideologia niemiecka (1845–46, 1 wyd. 1932, wyd. pol. 1961), Manifest komunistyczny (1848, wyd. pol. 1883); najbardziej znane własne prace Engelsa to: Położenie klasy robotniczej w Anglii (1845, wyd. pol. 1961), Rozwój socjalizmu od utopii do nauki (1877, wyd. pol. 1882), Anty-Dühring (1877–78, wyd. pol. 1948), Dialektyka przyrody (1925, wyd. pol. 1953), Pochodzenie rodziny, własności prywatnej i państwa (1884, wyd. pol. 1885). Po śmierci Marksa Engels oprac. i wydał 2 i 3 tom Kapitału; Dzieła (t. 1–24, 26–39 1960–81, t. 25 1983).
Bibliografia
S. AMSTERDAMSKI Engels, Warszawa 1964;
Z. KUDEROWICZ Marks–Engels wobec alternatywy jednostka–społeczeństwo, Warszawa 1969;
L. KOŁAKOWSKI Główne nurty marksizmu, Warszawa 1989.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Marks, Engels, Lenin, Stalin fot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia