Edynburg, gaelickie Duneideann, ang. Edinburgh,
m. w Wielkiej Brytanii, stolica Szkocji, na południowym brzegu estuarium Firth of Forth (M. Północne), u podnóża pasma Pentland.
Edynburg
Encyklopedia PWN
W VI w. umocniona osada celtycka pod nazwą Duneideann; ok. 617 opanowany przez króla Nortumbrii, Edwina (stąd późniejsza etymologia nazwy); od X w. w granicach królestwa Szkotów; w 2. poł. XI w. przejściowo rezydencja król.; 1329 prawa miejskie; od 1437 stol. Szkocji; spadek znaczenia polit. po ang.-szkoc. unii personalnej (1603) i realnej (1707); na przeł. XVIII i XIX w. centrum tzw. szkoc. oświecenia; mimo rozbudowy i rozwoju przem. w XIX w. prześcignięty przez bardziej dynamiczny Glasgow; podczas II wojny światowej ośr. emigracji polskiej. Przemysł maszyn., poligraficzny, elektroniczny, konstrukcji metal., stoczn., papierniczy, gumowy, spoż.; port mor. (m. Leith, w zespole miejskim); węzeł kol., port lotn.; jeden z najważniejszych w Wielkiej Brytanii ośr. kult.; od 1947 międzynar. festiwale sztuki, festiwale muz. organizowane już 1815, 1819, 1824, 1843 (z inicjatywy pol. skrzypka F. Janiewicza); ośr. nauk. (2 uniw., zał. 1583 i 1966), politechnika (od 1970); muzea i galerie sztuki (m.in. National Gallery of Scotland); ośr. turyst.; ogród bot. i zool.; miasto położone malowniczo na wzgórzach; średniow. zamek z kaplicą z XII w.; got. katedra St. Giles (XIV–XVI w.), pałac król. Holyrood (XVI–XVII w.), domy z XVI w.; parlament (XVII w.); liczne budowle klasycyst. (archiwum i uniw. projektował R. Adam) i neogot. (katedra St. Mary); zespół urb. Starego i Nowego Miasta wpisany na Listę Świat. Dziedzictwa Kult. i Przyr. UNESCO.
