Dyck Antoon
 
Encyklopedia PWN
Dyck
[deik]
Antoon van, ur. 22 III 1599, Antwerpia, zm. 9 XII 1641, Londyn,
malarz flamandzki, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli baroku antwerpskiego.
Kalendarium
Urodził się 22 III 1599 w Antwerpii. Był słynnym portrecistą arystokracji genueńskiej i angielskiej. Uczeń H. van Balena w Antwerpii. Utalentowane „cudowne dziecko”, pierwsze samodzielne portrety wykonywał już w wieku 14 lat. Mistrzostwo antwerpskiego cechu malarzy uzyskał 1618, wkrótce potem został asystentem i współpracownikiem Rubensa. Pod jego kierunkiem wykonywał malowidła dla kościoła jezuitów Św. Karola Boromeusza w Antwerpii oraz współpracował przy cyklu kartonów do tapiserii z historią rzymskiego konsula Deciusa Musa. Samodzielne obrazy Dycka z tego okresu, bliskie stylistyce Rubensa, bywają powodem atrybucyjnych kontrowersji badaczy.
Podróże po zachodniej Europie
W 1620 Antoon van Dyck wyjechał po raz pierwszy do Anglii w towarzystwie hrabiego Arundella, który przedstawił artystę na dworze królewskim; następnie, po paromiesięcznym pobycie w Antwerpii, gdzie powstał jeszcze tradycyjny w charakterze Portret F. Snydersa i jego żony oraz seria głów apostołów, 1621 Dyck udał się do Genui. W ciągu następnych 2 lat podróżował po całej Italii, odwiedził Rzym, Wenecję, Mantuę, Mediolan, Turyn, Florencję. Studiował dzieła włoskiego renesansu, czerpiąc inspiracje dla swej przyszłej twórczości głównie z malarstwa Tycjana i Correggia. W 1623 osiadł w Genui i stał się oficjalnym portrecistą tamtejszej arystokracji. Wychodząc od wzorca wcześniejszych portretów genueńskich Rubensa oraz nawiązując do malarstwa Tycjana, stworzył swój własny styl portretowania, wyrafinowany i elegancki, podkreślający charakterystyczne cechy modela, również w sensie psychologicznym (Portret markizy Balbi). W 1627–32 przebywał w Antwerpii, gdzie prowadził duży warsztat i tworzył wielkie, poruszające głębią przeżycia obrazy religijne; wówczas też powstały portretowe ryciny artystów, miłośników sztuki i mężów stanu, opublikowane później w zbiorze Ikonografia.
Nadworny malarz Karola I
Od 1632 do śmierci mieszkał prawie wyłącznie w Londynie, gdzie zajmował uprzywilejowane stanowisko pierwszego malarza na dworze Karola I. Liczne portrety króla (Karol I w stroju myśliwskim — Luwr, Paryż), królowej Henrietty Marii (Henrietta Maria z karłem, Sir Jeffreyem Hudsonem — National Gallery, Waszyngton), dzieci królewskich (Troje najstarszych dzieci Karola I — zamek Windsor) oraz członków arystokracji angielskiej prezentują wirtuozerski, wytworny styl o połyskliwej fakturze i wyrafinowanej kolorystyce srebrzystych tonów, schlebiający modelom przez poetyckie ujęcie i idealizację. Wywarł ogromny wpływ na wielu malarzy mu współczesnych i wielkich portrecistów angielskich XVIII w. (Th. Gainsborough, G. Romney, J. Wright, J. Reynolds). Zmarł 9 XII 1641 w Londynie.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Dyck Antoon van, Paolina Adorno Brignole Sale, ok. 1625 — Galleria di Palazzo Rosso, Genuafot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Dyck Anton van, Święty Franciszek Ksawery, 1623 — Pinacoteca Vaticana, Watykanfot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Dyck Anton van, Portret kardynała Bentivoglio, 1622 — Galleria Pitti, Florencja.fot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Dyck Anthon van, Karol I król Anglii, ok. 1635 — Luwr, Paryżfot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Dyck Antoon van, Portret męski — Allen Mamorial Art Museum, Oberlin (Ohio) fot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia