Dublin
stolica Irlandii, we wschodniej części kraju, przy ujściu rz. An Life do zat. Dublin (M. Irlandzkie).
[dạblın],
irl. Baile Átha Cliath, Dubh Linn,
Dublin
Encyklopedia PWN
Główny ośr. prow. Laighin (ang. Leinster). — 1,7 mln mieszk. (2008). Informacje o osadnictwie w miejscu D. sięgają początków naszej ery; od 841 baza wikingów, z czasem ośr. handlu i lokalne państwo (królestwo D.) — X–XI w. jedno z ważniejszych państw Skandynawów na Wysp Brytyjskich; od ok. 1028 siedziba biskupa, od 1152 arcybiskupa; 1170 zdobyty przez Anglonormanów; od 1171 prawa miejskie; ośr. panowania ang. w Irlandii; w XVIII w. znaczny rozwój miasta — D. stał się jednym z najładniejszych i największych miast Europy; od końca XVIII w. najważniejszy ośrodek działań niepodległościowych w Irlandii; od poł. XIX w. duży napływ ludności chłopskiej; miejsce walk powstania wielkanocnego (1916) i wybuchu wojny domowej (1922), zniszczenia w zabytkowym centrum miasta; stol. Wolnego Państwa Irl., potem republiki. gł. ośr. finansowy, handl. i przem. kraju; port mor. połączony kanałami z rz. Sionna; przemysł samochodowy (montaż), stoczn., włók., odzieżowy, metal., elektrotechniczny, spoż. (m.in. słynny browar Guiness), poligraficzny, chem.; węzeł kol., port lotn.; siedziba najważniejszych w kraju instytucji kult. i nauk., m.in. najstarszego w Irlandii uniw. (zał. 1591), Uniw. Nar. (zał. 1909), oraz Akad. Irlandzkiej; muzea i galerie sztuki; katedry: Christ Church (XI, XIX w.) i St Patrick (XIII, XIX w.); liczne kościoły z XVIII i XIX w.; Kilmainham Hospital (koniec XVII w.), Trinity College Library (XVI–XVIII w.; słynna kolekcja rękopisów: Book of Kells i Book of Durrow); Bank of Ireland (1. poł. XVIII w.) — dawny parlament, Rotunda Maternity Hospital (poł. XVIII w.) i in. budowle z XVIII–XIX w.
