Daszyński Ignacy Ewaryst, ur. 26 X 1866, Zbaraż (Podole), zm. 31 X 1936, Bystra k. Cieszyna,
działacz socjalistyczny, polityk; współzałożyciel i przywódca PPSD, później PPS.
Daszyński Ignacy Ewaryst
Encyklopedia PWN
Od 1882 w kółkach socjalistycznych w Galicji; 1890 współorganizator Partii Robotniczej we Lwowie; 1892 założyciel i przywódca Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej Galicji i Śląska (PPSD), 1893–1919 redaktor „Naprzodu”, przedstawiciel PPSD w ogólnym Zarządzie socjaldemokracji austriackiej; 1897–1918 poseł do austriackiej Rady Państwa; 1902–19 radny miasta Krakowa. Współpracował z PPS, następnie PPS-Frakcją Rewolucyjną, popierał prace J. Piłsudskiego nad przygotowaniem kadr przyszłego wojska polskiego, przyczynił się do powstania Legionów Polskich, zwolennik odbudowy państwa polskiego przy pomocy Austro-Węgier; 1912–14 w Tymczasowej Komisji Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych, od 1914 współinicjator i wiceprzewodniczący NKN; 1918 współorganizator i wiceprzewodniczący Polskiej Komisji Likwidacyjnej w Krakowie; XI 1918 premier i minister spraw zagranicznych Tymczasowego Rządu Ludowej Republiki Polskiej w Lublinie; VII 1920–I 1921 wicepremier Rządu Obrony Narodowej; od 1919 w PPS, członek Rady Naczelnej, 1921–28 i 1931–34 jej przewodniczący, 1919–24 i 1926–28 członek CKW; 1923 założyciel i przewodniczący (1923–33) Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego; 1919–35 poseł na sejm (1922–28 wicemarszałek, 1928–30 marszałek). Podczas przewrotu majowego 1926 poparł J. Piłsudskiego, następnie sprzeciwił się jego polityce, m.in. 1929 odmówił otwarcia sesji sejmowej wobec wtargnięcia do sejmu grupy oficerów; po 1930 (wskutek choroby) stopniowo wycofał się z życia politycznego; ogłosił m.in. Bankructwo demokracji galicyjskiej (1894), O formach rządu (1902), Polityka proletariatu (1907), Pamiętniki (t. 1–2 1925–26), Sejm, rząd, król, dyktator. Uwagi na czasie (1926).
