chromodynamika kwantowa,
teoria oddziaływań silnych (znanych też pod mniej ogólną nazwą sił jądrowych), którym podlegają hadrony: bariony (protony, neutrony, hiperony) i mezony;
chromodynamika kwantowa
Encyklopedia PWN
Chromodynamika kwantowa jest kwantową teorią pola opisującą oddziaływania między kwarkami, z których wg współcz. teorii oddziaływań silnych składają się hadrony. Kwantami pola przenoszącymi oddziaływania między kwarkami są gluony. Zaobserwowano dotychczas 6 typów (tzw. zapachów) kwarków. U podstaw ch.k. leży hipoteza, że — poza dostępnym pośredniej obserwacji zapachem — każdy kwark o określonym zapachu jest obdarzony jeszcze inną cechą (liczbą kwantową), umownie zw. kolorem i właśnie kolor, a nie zapach jest odpowiedzialny za oddziaływania silne (stąd nazwa chromodynamika — od gr. chrṓma ‘barwa’, dýnamis ‘siła’). Kwarki i gluony różniące się tylko kolorem (kwarki wstępują w trzech kolorach, gluony — w ośmiu) są całkowicie nierozróżnialne doświadczalnie, co jest przejawem tzw. symetrii kolorowej, która ma bardzo istotne konsekwencje dla dynamiki tych cząstek. W przyrodzie nie obserwuje się cząstek elementarnych obdarzonych kolorem (jest to tzw. uwięzienie kwarków); pełne teoretyczne wyjaśnienie tego zjawiska nie jest znane. Przewidywania teorii opartej na symetrii kolorowej są, jak dotychczas, w pełni zgodne z doświadczeniem.
