Broniewski Władysław
 
Encyklopedia PWN
Broniewski Władysław, ur. 17 XII 1897, Płock, zm. 10 II 1962, Warszawa,
poeta, tłumacz.
Kalendarium
Żołnierz Legionów Polskich i uczestnik wojny polsko-bolszewickiej; od 1921 studiował na Uniwersytecie Warszawskim, działając zarazem w ZNMS (Pamiętnik 1918–1922 1984). W 1925 ogłosił z S.R. Standem i W. Wandurskim manifest rewolucyjnej poezji proletariackiej w zbiorowym tomie Trzy salwy. Współpracownik i współredaktor pism inspirowanych przez KPP i Front Ludowy (m.in. „Miesięcznika Literackiego”); 1931 więziony; 1925–36 sekretarz redakcji „Wiadomości Literackich”. W 1939 we Lwowie, 1940–41 więziony przez władze sowieckie; 1941 wstąpił do armii polskiej, z którą przeszedł na Bliski Wschód, 1945 powrócił do kraju. Czołowy przedstawiciel polskiej poezji rewolucyjnej i patriotycznej, zespalał w swej twórczości agitacyjny patos walki społecznej i niepodległościowej z akcentami osobistych wyznań, sięgał programowo do tradycji romantycznej (zbiory: Wiatraki 1925, Dymy nad miastem 1927, Troska i pieśń 1932, poemat Komuna Paryska 1929); u schyłku lat międzywojennych uległ nastrojom katastroficznym (Krzyk ostateczny 1938), których przezwyciężeniem stał się wiersz-apel Bagnet na broń (1939); w latach tułaczki wojennej w twórczości Broniewskiego dominowała tonacja elegijno-nostalgiczna, znalazły wyraz rozterki ideowe (zbiór Drzewo rozpaczające 1945); w okresie powojennym na plan pierwszy wybił się zrazu nurt polityczno-propagandowy (poemat Słowo o Stalinie 1949, tom Nadzieja 1951), a później refleksyjny, o motywach osobistych i krajobrazowych (poemat Mazowsze 1952, cykl Anka 1956). Tłumacz rosyjskiej poezji i prozy (wybór Moje przyjaźnie poetyckie 1960); Wiersze i poematy (1972). W 1950 i 1955 otrzymał nagrody państwowe I stopnia.
Bibliografia
F. Lichodziejewska Władysław Broniewski, Warszawa 1966;
T. Bujnicki Władysław Broniewski, Warszawa 1972;
Władysław Broniewski w poezji polskiej, red. M. Janion, Warszawa 1976;
J. Walc Władysław Broniewski wobec Września, w: Sporne postaci polskiej literatury współczesnej, Warszawa 1994.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia