Brahe 
, ur. 14 XII 1546, Knudstrup, zm. 13 X 1601, Praga,
astronom duński.
[bra:]
Tycho , ur. 14 XII 1546, Knudstrup, zm. 13 X 1601, Praga,
Brahe Tycho
Encyklopedia PWN
fot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Urodził się 14 XII 1546 w Knudstrup w arystokratycznej rodzinie Ottona Brahego, był jednym z dziesięciorga dzieci. Wychowywał go nie mający własnych dzieci stryj, który przekazał chłopcu podstawy wiedzy, nauczył łaciny. Brahe studiował prawo i filozofię (rodzina zakładała, że poświęci się karierze politycznej), jednak swoje zainteresowania szybko zwrócił w stronę astronomii i matematyki. Studiował na uniwersytecie w Kopenhadze nauki przyrodnicze, filozofię i matematykę, a także etykę i muzykę. Po śmierci stryja 1565, wyjechał by kontynuować studia na uczelniach zagranicznych, głównie niemieckich — w Wittenberdze, Lipsku i Rostoku. Podczas pobytu w Rostoku prawdopodobnie pojedynkował się i stracił część nosa; ubytek zastąpiono protezą ze stopu srebra ze złotem i miedzią (proteza, mocowana za pomocą specjalnej maści, jest widoczna na rycinach przedstawiających astronoma).
W 1576 Fryderyk II podarował Brahemu wyspę Ven (Hven) w pobliżu Kopenhagi. Na wyspie Tycho Brahe założył obserwatoria astronomiczne Uraniborg, a później Stjerneborg (Pałac Uranii i Pałac Gwiazd), pozwalające na wyjątkowo dokładne pomiary, wyposażone w wielkie instrumenty astronomiczne, m.in. kwadranty (służące do pomiaru wysokości ciał niebieskich nad horyzontem w momencie przejścia przez południk miejscowy, jego wielki kwadrant murowy pozwalał na pomiary z dokładnością kilku minut kątowych), koła południkowe (do rejestracji momentów przejść gwiazd przez południk miejsca obserwacji oraz pomiaru ich wysokości w momencie kulminacji), sfery armilarne (służące do wyznaczania współrzędnych równikowych i ekliptycznych). Po śmierci króla, zmuszony przez warunki materialne do emigracji z Danii, w 1597 wyjechał do Niemiec. Po 2 latach pobytu w Niemczech, na zaproszenie cesarza Rudolfa II osiadł w Benátkach (środkowe Czechy), przez 2 lata przebywał w Pradze. Jego pomocnikiem był tam J. Kepler. Podczas pobytu w Pradze Brahe opracował astrologiczne przepowiednie dla cesarza. Zakochał się w prostej dziewczynie, z którą mieszkał i z którą miał ośmioro dzieci. Nie ożenił się. W 1600 zaproponował przyjazd do Pragi Keplerowi i przyjął go na swego asystenta. Zmarł 13 X 1601 w Pradze.
Obserwacje i badania
W XI 1572 Brahe zaobserwował w gwiazdozbiorze Kasjopei gwiazdę świecącą na niebie jaśniej niż Wenus, która jest drugim, po Księżycu, pod względem jasności obiektem na nocnym niebie. Dokładne pomiary pozwoliły mu udowodnić, że nowa znajduje się dalej od Ziemi niż Księżyc, a więc, że jest obiektem należącym do sfery gwiazd stałych, co przeczyło systemowi Arystotelesa zakładającemu niezmienność Wszechświata. (Nowe to gwiazdy zmienne powiększające nagle jasność o 7–15 wielkości gwiazdowych, następnie powracające, w ciągu miesięcy lub lat, do pierwotnej jasności. Przed wynalezieniem teleskopu wybuchy nowych były obserwowane jako pojawienie się nowej gwiazdy w miejscu, w którym, wykonywane wcześniej gołym okiem obserwacje nie rejestrowały żadnego jasnego obiektu — stąd nazwa gwiazd „nowe”). Brahe obserwował nową (za pomocą skonstruowanego przez siebie sekstantu) aż do marca 1574, gdy przestała być widoczna.
W obserwatorium na wyspie Ven wykonał Brahe w ciągu 21 lat, za pomocą zbudowanych przez siebie przyrządów, wiele bardzo dokładnych obserwacji planet, co umożliwiło Keplerowi potwierdzenie teorii heliocentrycznej i odkrycie prawidłowości w ruchach planet (prawa Keplera).
W 1577 Brahe obserwował wielką kometę i udowodnił na podstawie braku jej paralaksy dobowej, że znajduje się ona sześć razy dalej od Ziemi niż Księżyc, co było kolejnym zaprzeczeniem słuszności systemu Arystotelesa, w którym komety miały być zjawiskiem atmosferycznymi. Brahe pierwszy uznał komety za ciała niebieskie obiegające Słońce. Ponadto Brahe odkrył 2 nierówności w ruchu Księżyca (równanie roczne i wariacje). Opracował katalog położeń 977 gwiazd na podstawie własnych obserwacji. Brahe znał De revolutionibus Kopernika, ale nie zgadzał się z zaproponowanym systemem heliocentrycznym. Podał teorię budowy Układu Słonecznego, według której Ziemia miała być ciałem centralnym okrążanym przez Księżyc i Słońce, przy czym wokół Słońca miały krążyć Merkury, Wenus, Mars, Jowisz i Saturn.
