Bejrut
 
Encyklopedia PWN
Bejrut, Bayrūt,
stolica Libanu, nad M. Śródziemnym, na stokach gór Liban;
zespół miejski 2,0 mln mieszk. (2008), gł. pochodzenia arabskiego; w starożytności fenickie m. Birutu, później Berytos, wspominane już w tekstach klinowych z XV w. p.n.e.; od 15 r. p.n.e. kolonia rzym., słynna w III–VI w. z najpoważniejszej rzym. szkoły prawniczej; 635–1110 pod panowaniem Arabów kwitnące miasto portowo-handl. (eksport wina, płótna lnianego, jedwabiu chiń.); 1110–1291 we władzy krzyżowców, od 1516 — Turków, 1918–46 — Francuzów, jako terytorium mandatowe; 1952–75 centrum finansowe i bankowe Bliskiego Wschodu; zniszczone w czasie długotrwałej libańskiej wojny domowej (1975–90). Gł. ośr. gosp. kraju, do wojny ważne centrum handl., finansowe i usługowe na Bliskim Wschodzie (krajowe i międzynar. banki, firmy handl., armatorskie i ubezpieczeniowe); duży ośr. przemysłu włók., odzieżowego, skórz., metal., chem., spoż. oraz hutnictwa aluminium, a także ważny węzeł komunik.; port handl. ze strefą wolnocłową, międzynar. port lotn., połączenie autostradą i linią kol. z portem Trypolis oraz z Damaszkiem i Hajfą; jeden z gł. na Bliskim Wschodzie ośrodków nauk.-kult. i turyst.: 4 uniw. (amer. — zał. 1866, jezuicki — zał. 1881, państw. — zał. 1951, arabskiego — zał. 1960), instytuty nauk., biblioteki, muzea, m.in. Muzeum Narodowe. Zniszczenia (zwłaszcza w zachodniej części miasta) i częściowe wyludnienie Bejrutu na skutek wojny domowej w Libanie spowodowały ograniczenie krajowych i zanik międzynar. funkcji miasta. Bejrut jest położony na wąskiej nizinie nadmor. i pobliskich stokach gór Liban; wschodnią część o zabudowie hotelowo-rezydencjalnej zamieszkuje ludność chrześc., zachodnią, bardziej rozległą i wielofunkcyjną — ludność muzułmańska. Pozostałości budowli rzym. (m.in. forum, bazylika z kolumnadą, termy); meczety (XII–XVI w.), m.in. meczet Umara (przebudowany w XIII w. z bizant. kościoła Św. Jana Chrzciciela z XII w.), 2 katedry (greckokatol. i prawosł.), liczne budowle z XIX i XX w.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Bejrut, widok ogólny (Liban)fot. M. Dzwonkowska/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia