Behrens Peter
 
Encyklopedia PWN
Behrens
[b:rns]
Peter Wymowa, ur. 14 IV 1868, Hamburg, zm. 27 II 1940, Berlin,
niemiecki architekt, malarz, projektant form przemysłowych, grafik.
Kalendarium
Urodził się 14 IV 1868 w Hamburgu.
W 1886–91 studiował malarstwo w Karlsruhe, Düsseldorfie i Monachium. Był jednym z organizatorów Secesji Monachijskiej (1893). Należał do założycieli Vereinigte Werkstätten w Monachium, opracowując dla nich m.in. wzory szkła stołowego. Od 1899 związał się z grupą Die Sieben i został członkiem kolonii artystycznej Mathildenhöhe w Darmstadt. W 1903–07 prowadził Szkołę Rzemiosła Artystycznego (Kunstgewerbeschule) w Düsseldorfie. Był profesorem akademii sztuk pięknych w Wiedniu (od 1922) i Berlinie (od 1936). Zmarł 27 II 1940 w Berlinie.
Twórczość
Behrens początkowo był malarzem. Pod wpływem nauk Williama Morrisa zwrócił się ku wzornictwu przemysłowemu i rzemiosłu. Wielokierunkową działalność artystyczną rozpoczął 1890 w Monachium. Zajmował się głównie grafiką, projektował nowe kroje czcionek. Pierwszym projektem architektonicznym był jego własny dom w Darmstadt (1901), dość oryginalny choć surowy w formie. W 1907 został doradcą artystycznym i głównym projektantem koncernu Allgemeine Elektrizitäts Gesellschaft (AEG) w Berlinie, dla którego opracowywał rozwiązania plastyczne urządzeń elektrycznych (kuchenki, wentylatory itp.) oraz przygotowywał projekty opakowań, katalogów, plakatów i wnętrz sklepów firmowych, także wzory wyrobów, a nawet druki; była to pierwsza na świecie próba zastosowania projektowania artystycznego w produkcji masowej i reklamie handlowej. Sukces, jaki odniósł Behrens w tej dziedzinie, zaowocował złożeniem mu przez AEG zlecenia zaprojektowania budynku fabryki turbin elektrycznych w Berlinie (1908–09). Zarówno ta, jak i inne jego fabryki należą do pierwszych budowli przemysłowych, które można potraktować poważnie pod względem architektonicznym i które nie wykazują żadnych aluzji do stylów historycznych. W reprezentacyjnych budowlach wprowadzał bardziej „uroczysty” styl zbliżony do klasycyzmu (biura Mannesmanna w Düsseldorfie, niemieckie poselstwo w Petersburgu, obie budowle 1911–12). Po pierwszej wojnie światowej zwrócił się ku święcącemu triumf ekspresjonizmowi (biura I.G. Farben w Höchst, 1920–24), a następnie ku stylowi międzynarodowemu (skład Państwowego Austriackiego Monopolu Tytoniowego w Linzu, 1930). W 1925 zaprojektował budynek New Ways, 508 Wellingborough Road, Nordhampton, stanowiący najwcześniejszy przykład stylu XX w. w Wielkiej Brytanii (wnętrze zaprojektowane przez Charlesa R. Mackintosha 1907).
Znaczenie twórczości
Behrens stworzył podstawy współczesnego wzornictwa przemysłowego i architektury przemysłowej oparte na nowych rozwiązaniach konstrukcyjnych i materiałach budowlanych (stal, beton, szkło), w których decydującą rolę odgrywa czynnik funkcjonalny, dekoracja zaś jest sprowadzona do prostych, rytmicznych podziałów geometrycznych, podkreślających konstrukcję budynku (zespół fabryk AEG w Berlinie, biura I.G. Farben w Höchst, bloki mieszkalne w Wiedniu 1925–29, zakłady tytoniowe w Linzu 1930).
W pracowni Behrensa wykształciło się wielu wybitnych architektów, m.in.: W. Gropius, L. Mies van der Rohe i Le Corbusier. Jest autorem rozprawy Feste des Lebens und der Kunst (1900).
zgłoś uwagę
Ilustracje
Berlin, zespół fabryk AEG (P. Behrens, 1909–12) fot. H. Kowalski/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Behrens Peter, czajnik elektryczny, 1907 fot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Düsseldorf, biurowce Mannesmanna, 1911–12 (Niemcy)fot. M. Czerny/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Düsseldorf, biurowiec Mannesmanna (P. Behrens, 1911–12), Niemcy fot. M. Czerny/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia