Barańczak Stanisław, ur. 13 XI 1946, Poznań, zm. 26 XII 2014, Newtonville (stan Massachusetts, USA),
brat Małgorzaty Musierowicz, poeta, tłumacz, krytyk literacki i historyk literatury, eseista.
Barańczak Stanisław
Encyklopedia PWN
fot. E. Lempp/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Czołowy przedstawiciel Nowej Fali; 1976 współzałożyciel KOR, do 1981 współredaktor „Zapisu”, od 1981 w USA, profesor Harvard University w Cambridge (1984–98) współredaktor „Zeszytów Literackich”; od 2000 członek PAU; w poezji, zarazem kontestatorskiej i kunsztownej, zapis życia codziennego oraz atmosfery społecznej lat 70. i 80., wyczulenie zwłaszcza na fałsze oficjalnego języka i ubezwłasnowolnienie jednostki (tomy: Korekta twarzy 1968, Jednym tchem 1970, Dziennik poranny 1972, Sztuczne oddychanie, Londyn 1978, Ja wiem, że to niesłuszne, Paryż 1977); w pracach krytycznych (Nieufni i zadufani 1971, Ironia i harmonia 1973, Etyka i poetyka, Paryż 1979) akcentowanie zadań poznawczych i etycznych literatury, analiza współczesnych zjawisk literackich (rozprawa Język poetycki Mirona Białoszewskiego 1974, studium Uciekinier z utopii. O poezji Zbigniewa Herberta, Londyn 1984, szkice Przed i po, Londyn 1988); w późniejszej poezji (Atlantyda, Londyn 1986, Widokówka z tego świata, Paryż 1988) i esejach (Tablica z Macondo 1990, Poezja i duch Uogólnienia 1996, Chirurgiczna precyzja 1998) zwrot ku problematyce metafizycznej; cenione przekłady poezji angielskiej, amerykańskiej, rosyjskiej oraz dramatów W. Szekspira. Także tłumacz literatury polskiej (m.in. Trenów J. Kochanowskiego — z S. Heaneyem, utworów J.A. Morsztyna, C. Norwida, W. Szymborskiej) na język angielski i jej popularyzator w krajach anglojęzycznych. W 1972 otrzymał nagrodę Fundacji Kościelskich w Genewie, 1989 i 1996 nagrody polskiego Pen Clubu, 1999 Nagrodę Nike.
