Bajkał

Bajkał, Bajkạł,

jezioro w azjat. części Rosji, w obwodzie irkuckim i Buriacji, w górach południowo-wschodniej Syberii;

Państwo: Rosja

Położenie geograficzne: w górach pd.-wsch. Syberii

Położenie względem poziomu morza: 456 m n.p.m.

Typ jeziora: wg genezy — tektoniczne; wg relacji z rzekami — przepływowe; wg okresowości — stałe; wg warunków do rozwoju życia — oligotroficzne; wg zasolenia — słodkie

Powierzchnia akwenu: 31,5 tys. km²

Głębokość maksymalna: 1 620 m (najgłębsze na Ziemi)

Dopływy: Selenga

Odpływy: Angara

w rowie tektonicznym, lustro wody na wys. 456 m; pow. 31,5 tys. km² (w tym 27 wysp, największa Olchon); dł. 636 km, szer. do 79,4 km; najgłębsze na Ziemi — średnia głęb. 730 m, maks. — 1620 m (dno 1165 m p.p.m.); pojemność 23 tys. km³ (1/5 świat. zasobów wód słodkich, bez lodowców). Woda bardzo przezroczysta, słabo zmineralizowana, bogata w tlen; temperatura wód powierzchniowych w sierpniu 9–12°C (przy brzegach do 20°C); poniżej głęb. 250–300 m panuje stała temp. ok. 3,5°C; wahania poziomu wód niewielkie (0,8–1,4 m); zamarza od stycznia do maja (grubość lodu ok. 1 m). Do Bajkału uchodzi 336 rzek, wypływa — Angara. Flora i fauna bogata i różnorodna, obejmuje 1800 gat., z tego ok. 3/4 endemicznych (foka, omul i gąbki bajkalskie, gołomianka, kiełże, wirki); część akwenu Bajkału wchodzi w skład rezerwatów Barguzińskiego i Bajkalskiego. Rozwinięte rybołówstwo (zwłaszcza połów omula). Spław drewna; latem regularna żegluga, w zimie transport kołowy po lodzie. Największe m. nad Bajkałem: Sludianka, Bajkalsk; w miejscowości Listwianka inst. limnologiczny; wzdłuż południowego brzegu przebiega transsyberyjska magistrala kol., na krańcu północnym — Kolej Bajkalsko-Amurska. Pionierami naukowego poznania Bajkału byli w 2. poł. XIX w. polscy zesłańcy: A. Czekanowski, J. Czerski, B. Dybowski, W. Godlewski; B. został wpisany na Listę Świat. Dziedzictwa Kult. i Przyr. UNESCO.

Bajkał, przylądek Chaboj na wyspie Olchon (Rosja).

Angara (Rosja)