Babilon

Babilon, arab. Bābil, sumer. Ká-dingir, akadyjskie Bab-Ilim [‘brama boga’], bibl. Babel,

staroż. miasto w południowej Mezopotamii.

Od XXIII w. p.n.e. osada sumer., w państwie Ur (2113–2005) siedziba zarządcy prowincji; od czasów Hammurabiego (1792–50) stol. Babilonii, gł. ośrodek polit.-gosp., kult. i kultu rel. Marduka; kilkakrotnie niszczony, zwłaszcza przez króla asyryjskiego Sanheriba (689); wspaniale rozbudowany przez Nabuchodonozora II (605–562), stał się największym miastem ówczesnego świata; od 539 siedziba satrapy perskiego; Babilon z przyczyn polit. i klim. pustoszał, dwukrotnie dźwigał się z upadku: za Aleksandra III Wielkiego (IV w. p.n.e.) i pod rządami Partów (I w. p.n.e.). Do naszych czasów zachowały się prawie wyłącznie ruiny budowli z okresu nowobabilońskiego; było to miasto o wyraźnych założeniach urb. z podwójnym murem, wieżami i bramami — najpotężniejsza brama Isztar, skąd wiodła droga procesyjna do Esangili (świątyni Marduka), zigurat Etemenanki (bibl. wieża Babel?), kompleks pałacowy z tzw. wiszącymi ogrodami, dzielnice mieszkalne; wykopaliska od 1899; od lata 2003 w pobliżu ruin B. pol. baza wojsk. — siedziba dowództwa międzynar. dywizji sił koalicyjnych w Iraku.

Babilon, fragment zrekonstruowanej dekoracji, fasada Twierdzy Południowej, 604–562 p.n.e.