Appalachy
 
Encyklopedia PWN
Appalachy, ang. Appalachian Mountains, fr. Les Appalaches,
góry we wschodniej części Ameryki Północnej;
ciągną się od okolic miasta Montgomery w kierunku północno-wschodnim do Nowej Fundlandii; długość 3300 km, szerokość 300–560 km; najwyższy szczyt Mitchell, 2037 m. Północno-wschodnia część Appalachów powstała w orogenezie kaledońskiej, część południowo-zachodnia — w hercyńskiej (appalachijskiej). Appalachy są zbudowane z osadowych skał prekambru i paleozoiku, częściowo zmetamorfizowanych i poprzecinanych licznymi intruzjami skał magmowych. Zapadliska rzek Hudson i Mohawk dzielą Appalachy na 2 części: północną i południową.
Appalachy Północne stanowią krainę górską podnoszącą się ku zachodowi, silnie rozczłonkowaną na oddzielne obszary wyżynne, ponad które wznoszą się pojedyncze góry i pasma twardzielcowe (Góry Białe, Góry Zielone i inne).
Appalachy Południowe składają się z równoległych łańcuchów gór rozdzielonych dolinami łączącymi się na południu w rozległe obniżenie Doliny Appalaskiej (Great Valley); wschodni łańcuch — Pasmo Błękitne (z najwyższym szczytem Appalachów — Mitchell) stanowi stromy wał opadający przedgórzem (Piedmont), które urywa się linią uskokową (tzw. linia wodospadów) ku Nizinie Atlantyckiej; zachodnią strefę Apallachów Południowych tworzą Wyżyny Appalaskie (Allegheny, Cumberland). Klimat górski, w północnej części Appalachów umiarkowany (roczna suma opadów na zachodnich stokach ok. 700 mm, na wschodnich — ponad 1000 mm), w południowej części podzwrotnikowy morski (do 2000 mm w Pasmie Błękitnym). Appalachy stanowią dział wód między dorzeczem Missisipi a zlewiskiem otwartego Oceanu Atlantyckiego; gęsta sieć rzek (Connecticut, Hudson, Tennessee i in.) o głęboko wciętych dolinach; liczne elektrownie wodne. Znaczną część powierzchni Appalachów pokrywają lasy. Ważny region górniczy (węgiel kamienny, rudy żelaza, cynku, azbest, mika, piryty i in.).
zgłoś uwagę
Ilustracje
Białe Góry w stanie New Hampshire (Appalachy, USA) fot. Maciej Dąbski/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Grzechotnik straszliwy, Crotalus horridusfot. S. Wąsik/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia