ambulakralny układ

ambulakralny układ, układ wodny,

zool. charakterystyczny dla szkarłupni system cienkościennych kanałów i zbiorników wysłanych nabłonkiem rzęskowym;

wypełniony płynem o składzie podobnym do wody mor., z którą kontaktuje się za pośrednictwem płytki madreporowej (sitowej); składa się z pierścienia okołoprzełykowego i 5 kanałów biegnących promieniście (u rozgwiazd, wężowideł i liliowców) lub południkowo od strony gębowej do przeciwgębowej (u jeżowców i strzykw); każdy z kanałów ma liczne parzyste odgałęzienia, wnikające do nóżek ambulakralnych; od pierścienia okołoprzełykowego biegnie zwykle do strony górnej (przeciwgębowej) kanał kamienisty o zwapniałych ściankach kończący się otworami w płytce madreporowej; układ ambulakralny pełni funkcję lokomocyjną, dotykową, a także częściowo wydalniczą i oddechową.