Aleksander Jagiellończyk, z dynastii Jagiellonów, ur. 5 VIII 1461, Kraków, zm. 19 VIII 1506, Wilno,
wielki księżę litew. od 1492, król pol. od 1501, czwarty syn Kazimierza IV Jagiellończyka i Elżbiety Rakuszanki, brat m.in. Jana I Olbrachta, Władysława — króla Czech i Węgier, Zygmunta I Starego i kard. Fryderyka.
Aleksander Jagiellończyk
Encyklopedia PWN
fot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
1492–94 toczył niepomyślną wojnę z Moskwą; 1499 zawarł tzw. unię wileńską, zacieśniającą przymierze Litwy z Polską w obliczu nowej wojny moskiewskiej; po klęsce wojsk litew. nad Wiedroszą 1500 nastąpiło zawieszenie broni 1503 (Litwa utraciła obszary na wschód od środkowego Dniepru); rządy w Polsce rozpoczął za cenę podpisania unii w Mielniku 1501 (unia polsko-litewska) i wydania tamże przywileju na rzecz magnatów (uzależnienie króla od senatu); 1504, wykorzystując nacisk opozycji szlacheckiej, zatwierdził na sejmie piotrk. ustawy skierowane przeciw magnatom; 1505 zaaprobował konstytucję nihil novi.
