aldehydy
 
Encyklopedia PWN
aldehydy
[łac. al(coholum) dehyd(rogenatum) ‘alkohol odwodorniony’],
związki org. o cząsteczkach zawierających grupę aldehydową, o wzorze ogólnym R–CHO (R — alkil lub aryl);
są cieczami lub ciałami stałymi (z wyjątkiem najprostszego aldehydu mrówkowego — formaldehydu HCHO będącego gazem); bardzo aktywne chemicznie; mają silne właściwości redukujące; łatwo utleniają się do kwasów; przyłączają m.in. cyjanowodór (powstają cyjanohydryny); reagują z hydrazyną i jej pochodnymi, hydroksyloaminą, semikarbazydem, dając charkterystyczne pochodne (hydrazony, oksymy, semikarbazony); wykazują zdolność do polimeryzacji i polikondensacji; aldehydy, których cząsteczki nie zawierają atomów wodoru w położeniu α, w środowisku zasadowym ulegają dysproporcjonowaniu do alkoholi i kwasów — tzw. reakcja Cannizzaro; odznaczające się przyjemnym zapachem aldehydy aromatyczne (np. benzoesowy, anyżowy, wanilina) oraz nienasycone aldehydy terpenowe (np. cytronelal) występują w świecie roślinnym, nasycone aldehydy alifatyczne są spotykane bardzo rzadko; aldehydy otrzymuje się gł. przez utlenianie alkoholi; stosowane do syntez org. (tworzywa sztuczne, barwniki), w przemyśle spoż. i kosmetycznym (składniki kompozycji zapachowych i aromatów spoż.), garbarstwie (aldehyd glutarowy); do najważniejszych należą m.in. aldehyd mrówkowy, octowy, benzoesowy, akrylowy (akroleina).
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia