Afrykanerzy
 
Encyklopedia PWN
Afrykanerzy, do końca XIX w. Burowie
[hol. boer ‘chłop’],
jedyny we współczesnej Afryce biały naród afrykański;
żyją w RPA i Namibii, a w mniejszych grupach także w Lesotho, Suazi, Botswanie, Zimbabwe, Zambii, Malawi i Mozambiku; wywodzą się z osadników holenderskich (trekboerów), którzy począwszy od 1652 kolonizowali tereny wokół Przylądka Dobrej Nadziei, a w XVII–XVIII w. zasymilowali się z imigrantami z Niemiec i Francji; proces wyodrębniania się narodu afrykanerskiego dokonywał się w wyniku walk toczonych w XVIII–XX w. z ludami afrykańskimi: Hotentotami i Buszmenami oraz plemionami Bantu, począwszy zaś od XIX w. także w toku rywalizacji z Wielką Brytanią i osadnikami brytyjskimi; ważnym etapem w jego rozwoju było istnienie w 2. połowie XIX w. republik burskich, ostatecznie podbitych przez Wielką Brytanię. Afrykanerzy utworzyli zwartą jednostkę narodową w 1. połowie XX w., przejmując 1948 władzę w ówczesnym Związku Południowej Afryki (od 1961 RPA). Mają własny język (afrikaans), religię (południowoafrykańska odmiana kalwinizmu), kulturę, ideologię (był nią apartheid), prawno-polityczne formy organizacji (rządzone przez siebie do 1994 państwo, partie polityczne i organizacje społeczne) oraz silną świadomość narodową i poczucie odrębności od innych narodów i grup etnicznych świata; nazwę Afrikaners [‘ludzie Afryki’] przyjęli w końcu XIX w. W RPA stanowią największą białą grupę mniejszościową (w końcu lat 90. XX w. ok. 3,1 mln, tj. ok. 57% białej ludności).
Marek J. Malinowski
Bibliografia
J. Balicki Historia Burów. Geneza państwa apartheidu, Wrocław 1980;
M.J. Malinowski Republika Południowej Afryki, Warszawa 1988.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia