Adygeja, ros. Adygiẹja, adygejski Adyge, Republika Adygei, ros. Riespụblika Adygiẹja, adygejski Adyge Respublik,
republika w Rosji, na Kaukazie;
Adygeja
Encyklopedia PWN
— 440 tys. mieszk. (2010), gł. Rosjanie i Adygejczycy; powierzchnia 7,6 tys. km2, stol. Majkop. Część północna równinna, na południu przedgórza i pasma Wielkiego Kaukazu; klimat umiarkowany ciepły; ok. 40% pow. zajmują lasy. Podstawową gałęzią gospodarki jest przemysł, gł. spoż., drzewny, maszyn. oraz wydobycie gazu ziemnego; uprawa zbóż (gł. pszenica, kukurydza), słonecznika, tytoniu, buraków cukrowych, winorośli; hodowla bydła, trzody chlewnej.
Historia. Ziemie obecnej Adygei od poł. I tysiącl. p.n.e. były zamieszkane przez przodków Adygejczyków (Meoci, Syndzi, Kerkeci), w XIII w. podporządkowane Złotej Ordzie; po jej rozpadzie teren walk z sułtanami tur. i ich wasalami, chanami krymskimi. Od poł. XVI w. Adygejczycy, Czerkiesi i Kabardyjczycy oddawali się pod patronat, a później przyłączyli się do Rosji i do 1917 żyli w patriarchalnych, półfeudalnych stosunkach; od maja 1918 znaleźli się pod władzą bolszewików przyłączeni do Kubańsko-Czarnomorskiej Rep. Radzieckiej; od jesieni 1918 do marca 1920 pod władzą białogwardzistów; od 1922 w Czerkieskim (Adygejskim) Obwodzie Autonomicznym, przemianowanym potem na Adygejski (Czerkieski) Obwód Autonomiczny, a od 1928 — Adygejski Obwód Autonomiczny Ros. FSRR; VIII 1942–II 1943 okupowany przez wojska niem.; od VI 1991 republika w Federacji Rosyjskiej.
