Wańkowicz Walenty, Mickiewicz na Judahu Skale

fot. T. Żółtowska-Huszcza/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN

Wańkowicz Walenty, Mickiewicz na Judahu Skale

autor — Wańkowicz Walenty

data powstania — ok. 1828

technika — olej, płótno

wymiary — 148 × 123 cm

miejsce przechowywania — Muzeum Narodowe w Warszawie

Dzieło Wańkowicza jest najbardziej znanym młodzieńczym wizerunkiem Adama Mickiewicza. Chociaż do namalowania tego portretu artystę zainspirował werset z Sonetów krymskich: „Lubię poglądać wsparty na Judahu skale”, obraz jest czymś więcej niż tylko ilustracją słów wiersza. Jest wizerunkiem poety, który w samotności, wśród dzikiej, potężnej przyrody staje się romantycznym geniuszem, natchnionym wieszczem.

Mickiewicz w stroju wędrowca, okryty baranicą, stoi wsparty na skale i w zamyśleniu spogląda w dal. Obok niego leży lira — symbol poezji. Wzburzone morze i pokryte kłębiącymi się chmurami niebo oraz ostre efekty światłocieniowe ewokują nastrój niepokoju i są odzwierciedleniem stanu duszy młodego poety. Forma obrazu odznacza się poprawnym rysunkiem, swobodną fakturą i efektownymi zestrojeniami barw. W pełni romantyczna koncepcja portretu, zaprezentowana przez należącego do szkoły wileńskiej Wańkowicza, wyraźnie przeciwstawiała się portretom Antoniego Brodowskiego, reprezentującym dominujący w środowisku warszawskim 1. ćwierci XIX w. klasycyzm.

Dariusz Konstantynów

Wańkowicz Walenty, Mickiewicz na Judahu Skale, ok. 1828 — Muzeum Narodowe, Warszawa