Wietnam. Gospodarka
 
Encyklopedia PWN
Wietnam. Gospodarka.
Kraj rozwijający się o dużej dynamice wzrostu — produkt krajowy brutto na 1 mieszkańca wg parytetu siły nabywczej wynosi 2,6 tys. dolarów USA (2007). Do 1990 Wietnam był krajem o centralnym systemie planowania, silnie powiązanym z krajami RWPG, zwłaszcza ZSRR (dotacje radzieckie dla Wietnamu przekraczały 2 mld dolarów USA rocznie). Od 1991 wyraźny wzrost gospodarczy, jeden z najszybszych na świecie (produkt krajowy brutto 1980–90 wzrastał rocznie średnio o 4,6%, 1990–2005 — ok. 7%) jest związany z rozwojem sektora prywatnego w przemyśle i usługach, przekazaniem chłopom państw. ziemi w wieloletnią dzierżawę oraz napływem kapitału zagranicznego (do połowy 2004 wartość inwestycji zagranicznych przekroczyła 44 mld dolarów USA), głównie z Tajwanu, Hongkongu, Singapuru, Korei Południowej, Francji i Australii, a od 1994 również z USA (po zniesieniu embarga gospodarczego); w 2006 obroty handlu zagranicznego wzrosły o ok. 20% w stosunku do roku 2005, a produkcja przemysłowa wzrosła o 17%; większość inwestycji zagranicznych (zakłady włókiennicze, odzieżowe, obuwnicze, spożywcze) powstaje w 3 specjalnych, utworzonych na wzór chiński strefach ekonomicznych: Ho Chi Minh, Hanoi–Hajfong i Danang. Struktura wytwarzania PKB: rolnictwo 19,5%, przemysł 42,3%, usługi 38,2% (2007).
Przemysł. Wietnam ma różnorodne, ale w niewielkim stopniu rozpoznane złoża surowców miner.; 1986–87 odkryto złoża ropy naft. w szelfie M. Południowochińskiego (w Zat. Tonkińskiej i na wschód od Ho Chi Minh); 2005 wydobyto 19,1 mln t; w dolinie Rz. Czerwonej i delcie Mekongu rozpoczęto eksploatację gazu ziemnego (5,2 mld m3); na północy kraju, w rejonie Hong Gai–Cam Pha wydobywa się węgiel kam., gł. antracyt (32,4 mln t, 2005), w pobliżu Thai Nguyen — rudy żelaza, przy granicy z Chinami — cyny i chromu (89 tys. t), w Lao Cai — fosforyty (940 tys. t); pozyskanie soli kam. z wody morskiej. Energia elektryczna (46,2 mld kW·h, 2004) jest wytwarzana w małych elektrowniach cieplnych i wodnych (1994 ukończono budowę największej w kraju elektrowni wodnej Hoa Binh na Rz. Czarnej o mocy ok. 1920 MW); w gospodarstwach domowych na opał wykorzystuje się słomę ryżową i drewno. Przemysł przetwórczy obejmuje gł. zakłady przemysłu lekkiego: cukrownie, łuszczarnie ryżu, przetwórnie tytoniu, owoców i kawy oraz tartaki, cegielnie; w latach 50. i 60. XX w. na północy kraju, gł. w rejonie Hanoi i Hajfongu, zbudowano zakłady przemysłu ciężkiego: huty, cementownie, fabryki zbrojeniowe i chem.; od pocz. lat 90. największą dynamikę rozwoju wykazuje przemysł włók. i odzież. oraz obuwn., wykorzystujący bardzo tanią siłę roboczą; gł. ośrodkiem przem. jest Ho Chi Minh, w którym powstaje ok. 1/3 wszystkich inwestycji zagr., m.in. montownie samochodów i sprzętu elektronicznego. Wielowiekowe tradycje ma rzemiosło, dostarczające wyrobów z bambusa, słomy ryżowej, laki, drewna i kości słoniowej.
Rolnictwo. Mimo iż udział rolnictwa w wytwarzaniu PKB spada, nadal jest ono gł. zajęciem ludności. Użytki rolne zajmują 28,7% pow. kraju (2002); ponad 30% powierzchni upraw jest sztucznie nawadniana; w strukturze zasiewów dominują rośliny żywieniowe, zwłaszcza ryż (ok. 95% areału upraw), zbierany do 3 razy w roku w delcie Mekongu i 2 razy na obszarze delty Rz. Czerwonej; zbiory ryżu zwiększyły się z ok. 12 mln t na pocz. lat 80. do 36,1 mln t — 2004 (Wietnam stał się liczącym się eksporterem ryżu); inne rośliny żywieniowe: kukurydza (na południu kraju), maniok, pataty i owoce (gł. banany, ananasy); z roślin przem. największe znaczenie ma trzcina cukrowa (15,9 mln t), uprawiana w całej strefie wybrzeża, juta (delta Rz. Czerwonej), bawełna, tytoń i kauczukowiec (delta Mekongu), a z używek — kawa (835 tys. t; plantacje na płaskowyżu Tay Nguyen) i herbata (127 tys. t, 2005; na północny wschód do Hanoi). Słabo rozwinięta hodowla, gł. trzody chlewnej i bawołów, w górach — słoni, wykorzystywanych jako siła pociągowa. W wyżywieniu ludności bardzo dużą rolę odgrywa rybołówstwo śródlądowe i mor.; w wodach przybrzeżnych połowy ryb (1,3 mln t, 2004), krabów, krewetek oraz pozyskanie korala.
Turystyka. W 2005 kraj odwiedziło 3,5 mln turystów zagr., gł. z Chin, Japonii i USA; wpływy z turystyki ok. 200 mln dol. USA.
Transport i łączność. Wietnam ma niedostatecznie rozwiniętą sieć kol.o łącznej dł. 2,6 tys. km (gł. linie wąskotorowe); najważniejszą linią jest kolej transwietn. (dł. ok. 1700 km), łącząca Hanoi i Ho Chi Minh; 222 tys. km dróg, w większości gruntowych (tylko 42,1 tys. km utwardzonych); gł. szlak komunik. stanowi szosa (obecnie unowocześniona) Hanoi–Ho Chi Minh; rozwinięta żegluga śródlądowa (17,7 tys. km dróg wodnych) i przybrzeżna; gł. porty mor.: Ho Chi Minh i Hajfong; międzynar. porty lotn. w Hanoi i Ho Chi Minh (rozbudowane przez przedsiębiorstwo hol.). Sieć telefoniczna szybko modernizowana; 15,8 mln abonentów telefonii stacjonarnej; w użytkowaniu 9,6 mln telefonów komórkowych (2005).
Handel zagraniczny. Wartość eksportu 32,2 mld dol. USA, importu 38,9 mld dol. USA (2005); wywóz ropy naft., owoców morza, ryżu, kawy, kauczuku, herbaty, odzieży, butów; importuje się maszyny i urządzenia, produkty naft., nawozy sztuczne, produkty stalowe, surową bawełnę, zboża, cement, motocykle; gł. partnerzy handl.: Chiny, Japonia, USA, Singapur, Tajwan.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia