pańszczyzna
Encyklopedia PWN
przymusowa praca i posługi chłopa na rzecz pana feudalnego w zamian za użytkowanie gospodarstwa, stanowiące jeden z przejawów poddaństwa chłopów;
określenie reform adm., kośc., sądowniczych, społ., szkolnych i wojsk., ogłoszonych w Austrii 1780–90 przez ces. Józefa II
w terminologii marksistowskiej dochód wytwarzany przez poddanych (głównie chłopów) i przejmowany przez pana feudalnego z racji jego zwierzchniego prawa własności do ziemi lub też zwierzchnictwa sądowego czy osobistego;
określenie europejskiej rewolucji 1848–49.
podstawowa warstwa ludności wiejskiej w Polsce XIII–XIX w., użytkownicy gospodarstw uważanych w danym okresie, regionie i typie dóbr za pełnorolne.
