metafizyczny
Encyklopedia PWN
adwajta
filoz. ind. podstawowe założenie metafizyczne monistycznej wedanty stworzonej przez Gaudapadę (VII w.) i Śankarę (VIII–IX w.);
[sanskr. advaita ‘niedwoistość’, ‘monizm’],
alienacja
proces, w którym to, co przynależy do istoty człowieka lub stanowi wytwór jego pracy staje się dla niego obce jako samodzielna rzeczywistość; jedna z podstawowych kategorii filozofii G.W.F. Hegla, L. Feuerbacha, K. Marksa.
[łac. alienus ‘obcy’, alienatio ‘wyobcowanie’],
poeta amerykański;
antropocentryzm
pogląd uznający człowieka za centrum całej rzeczywistości (przeciwstawny wobec teocentryzmu i kosmocentryzmu), a w wersji umiarkowanej akcentujący wyjątkową pozycję człowieka w świecie.
[gr. ánthrōpos ‘człowiek’, łac. centrum ‘środek’],
aseitas
filoz. samoistność, niezależność w istnieniu; pojęcie metafizyczne oznaczające stan bytu, który sam w sobie posiada rację własnego istnienia; aseitas przysługuje absolutowi;
[łac.],
awangarda
lit., szt. plast., muz. nazwa ogółu wewnętrznie zróżnicowanych tendencji w sztuce XX w., zwłaszcza w jego drugim i trzecim 10-leciu (awangarda „klasyczna”), odznaczających się radykalnym nowatorstwem, skłonnością do eksperymentu i świadomością przyszłościową.
[fr. avant-garde]