heteronomiczna

Encyklopedia PWN

etyka, wg której powinności człowieka są determinowane systemem wartości i normami danymi przez Boga;

[gr., ‘samorząd’],

filoz., socjol., teol. Autonomia to niezawisłość woli lub sumienia wykluczająca zależność od determinującego wpływu oddziałujących „z zewnątrz” (zatem heteronomicznych) czynników empirycznych, mających źródło w różnie ujmowanym prawodawstwie Bożym (teonomia) albo pochodzących od jakiegokolwiek autorytetu lub władcy (np. polityczna). W rozumieniu mocniejszym autonomia oznacza możliwość ustanawiania przez podmiot moralny własnych reguł postępowania, przeciwstawianych zarówno empirycznej heteronomii, jak i teonomii; jest traktowana jako centralna kategoria uzasadniająca próby budowania moralności bez etyki przez osoby odpowiedzialne, bo korzystające z autonomii (jak w koncepcjach „moralności ponowoczesnej”, np. u Z. Baumana). W ujęciu słabszym autonomia jest kojarzona nie tyle z wolą, co z sumieniem (lub rozumem praktycznym) podmiotu moralnego, który może samodzielnie ustalać reguły postępowania albo na zasadzie wolności, albo przez uzgodnienie przyrodzonych skłonności i niesprzecznych z nimi obowiązków, odkrywanych raczej niż konstytuowanych przez rozum praktyczny.

estetyka muzyczna,

dział estetyki ogólnej poświęcony muzyce,

deontologizm

[gr.],

filoz. pogląd w etyce, wg którego czyn jest moralnie dobry, jeśli jest zgodny z nakazem lub zakazem odpowiedniego autorytetu;

etyka autonomiczna

[gr. autónomos ‘samorządzący się’, ‘sam sobie prawodawczy’],

koncepcja etyki, wg której ostatecznym prawodawcą i jedynym źródłem moralnego prawa jest suwerenny ludzki rozum;

heteronomia

[gr. héteros ‘inny’, nómos ‘prawo’],

podleganie normom, których się samemu nie ustanowiło;

Encyklopedie i leksykony PWN – zobacz ofertę >>