dział
Encyklopedia PWN
geometria
dyscyplina nauki zajmująca się badaniem figur, tj. fragmentów rozmaitych przestrzeni.
[gr. gḗ ‘ziemia’, metréō ‘mierzę’],
mat. relacja określona w zbiorze liczb naturalnych: liczba a jest podzielna przez liczbę b (co zapisuje się b|a i czyta „b jest dzielnikiem a” lub „a dzieli b”), jeśli istnieje taka liczba całkowita c, że a = b · c (dzielenie).
ekon. dział nierolniczej produkcji materialnej, w którym wydobywanie zasobów przyrody oraz ich przetwarzanie w dobra zaspokajające potrzeby ludzi jest prowadzone w dużych rozmiarach, przy zastosowaniu podziału pracy i przy użyciu maszyn (do przemysłu nie zalicza się rzemiosła i budownictwa).
akustyka
dział fizyki i techniki tradycyjnie obejmujący naukę o dźwięku rozumianym jako zjawisko słyszalne, związane z rozchodzeniem się fal sprężystych w ośrodku gazowym, a w miarę rozwoju także w ośrodkach ciekłym i stałym.
[gr. akoustikós ‘dotyczący słuchu’],
autonomia
filoz., socjol., teol. Autonomia to niezawisłość woli lub sumienia wykluczająca zależność od determinującego wpływu oddziałujących „z zewnątrz” (zatem heteronomicznych) czynników empirycznych, mających źródło w różnie ujmowanym prawodawstwie Bożym (teonomia) albo pochodzących od jakiegokolwiek autorytetu lub władcy (np. polityczna). W rozumieniu mocniejszym autonomia oznacza możliwość ustanawiania przez podmiot moralny własnych reguł postępowania, przeciwstawianych zarówno empirycznej heteronomii, jak i teonomii; jest traktowana jako centralna kategoria uzasadniająca próby budowania moralności bez etyki przez osoby odpowiedzialne, bo korzystające z autonomii (jak w koncepcjach „moralności ponowoczesnej”, np. u Z. Baumana). W ujęciu słabszym autonomia jest kojarzona nie tyle z wolą, co z sumieniem (lub rozumem praktycznym) podmiotu moralnego, który może samodzielnie ustalać reguły postępowania albo na zasadzie wolności, albo przez uzgodnienie przyrodzonych skłonności i niesprzecznych z nimi obowiązków, odkrywanych raczej niż konstytuowanych przez rozum praktyczny.
[gr., ‘samorząd’],
dział chemii zajmujący się wszystkimi znanymi pierwiastkami chem, zarówno występującymi w przyrodzie, jak i otrzymywanymi sztucznie, oraz ich połączeniami, z wyjątkiem tych związków węgla, które są węglowodorami i ich pochodnymi;
