dyspozycję
Encyklopedia PWN
afekt
psychol. reakcja emocjonalna na bodziec, przejawiająca się subiektywnym doznaniem przyjemności lub przykrości oraz tendencją do podtrzymania go (w przypadku bodźca pozytywnego) bądź przerwania (w przypadku bodźca negatywnego);
[łac.],
kryptonim akcji uśmiercania psychicznie chorych i kalek w III Rzeszy;
ekon. pisemne zobowiązanie banku odbiorcy wobec dostawcy do zapłaty określonej kwoty za dokumenty złożone w ramach akredytywy, ściśle zgodne z jej warunkami, w czasie, trybie i na zasadach w niej określonych; forma rozliczeń bezgotówkowych stosowana w handlu zagranicznym.
anarchizm
doktryna polityczna i ruch społeczny sprzeciwiające się wszelkiej władzy publicznej, postulujące likwidację państwa i zastąpienie go ustrojem bezpaństwowym, opartym na wolnych od jakiegokolwiek przymusu, samorzutnie powstających związkach producentów i konsumentów.
[gr., ‘bezrząd’],
anarchizm kolektywistyczny, anarchokolektywizm,
kierunek anarchizmu przewidujący likwidację państwa za pomocą rewolucji oraz likwidację własności prywatnej i oddanie jej do dyspozycji kolektywów;
autonomia
filoz., socjol., teol. Autonomia to niezawisłość woli lub sumienia wykluczająca zależność od determinującego wpływu oddziałujących „z zewnątrz” (zatem heteronomicznych) czynników empirycznych, mających źródło w różnie ujmowanym prawodawstwie Bożym (teonomia) albo pochodzących od jakiegokolwiek autorytetu lub władcy (np. polityczna). W rozumieniu mocniejszym autonomia oznacza możliwość ustanawiania przez podmiot moralny własnych reguł postępowania, przeciwstawianych zarówno empirycznej heteronomii, jak i teonomii; jest traktowana jako centralna kategoria uzasadniająca próby budowania moralności bez etyki przez osoby odpowiedzialne, bo korzystające z autonomii (jak w koncepcjach „moralności ponowoczesnej”, np. u Z. Baumana). W ujęciu słabszym autonomia jest kojarzona nie tyle z wolą, co z sumieniem (lub rozumem praktycznym) podmiotu moralnego, który może samodzielnie ustalać reguły postępowania albo na zasadzie wolności, albo przez uzgodnienie przyrodzonych skłonności i niesprzecznych z nimi obowiązków, odkrywanych raczej niż konstytuowanych przez rozum praktyczny.
[gr., ‘samorząd’],
