dobrowolną

Encyklopedia PWN

eutanazja
[gr., ‘dobra śmierć’],
powodowane współczuciem pozbawienie życia nieuleczalnie chorego człowieka na jego żądanie (pojęcie stworzone przez F. Bacona).
harakiri
[jap., ‘cięcie brzucha’],
przyjęta w Europie nazwa japońskiego obyczaju zw. seppuku (także tofuku, kappuku), polegającego na rozcięciu brzucha sztyletem w celach samobójczych;
wieloznaczny termin odnoszący się do: 1) struktury organizacyjnej społeczeństwa, porządkującej za pomocą aparatu administracyjnego działania jednostek i grup na podstawie norm przez siebie ustalanych; 2) organizacji grupy społecznej zajmującej pewne terytorium z władzą suwerenną na czele, związku politycznego, w którym władza prawomocna korzysta ze „środków panowania nad ludźmi” (M. Weber), lub „korporacji terytorialnej wyposażonej w bezpośrednią, samorodną władzę zwierzchniczą” oraz osobowość prawną (G. Jellinek). W obu ujęciach, podobnie jak w tym, w którym eksponuje się „gwarancyjny” charakter państwa, jako 3) struktury powołanej do ochrony uprawnień jednostek, odróżnia się państwo od społeczeństwa; inne znaczenie mają określenia państwa jako 4) „aktualizacji idei etycznej” (G.W.F. Hegel) lub 5) porządku prawnego, będącego strukturą normatywną, której organami są zarówno instytucje władcze, jak i obywatele (H. Kelsen).
nadzwyczajna zmiana w stosunkach własności ziemi wprowadzona na drodze ustawowej ze względów społecznych, narodowych, politycznych lub, rzadziej, ekonomicznych, polegająca na wywłaszczeniu wielkich posiadaczy z całości lub części ich ziemi i rozparcelowaniu jej między bezrolnych lub małorolnych chłopów z jednoczesnym nadaniem im tytułu własności.
formy spółdzielni działających w środowisku wiejskim od poł. XIX w. związanych zwłaszcza z zaopatrzeniem i zbytem, przetwórstwem płodów rolnych, usługami roln., produkcją rolną, działalnością oszczędnościowo-pożyczkową;
ubezpieczenie, asekuracja,
instytucja gospodarcza zapewniająca pokrycie potrzeb majątkowych, które mogą powstać w przyszłości wskutek występujących z określoną statystyczną prawidłowością zdarzeń losowych; ciężar tego pokrycia jest rozkładany za pomocą składek na wiele osób, którym zagrażają takie same zdarzenia losowe.
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia