freony

freony,

nasycone związki fluorowcoorganiczne, fluorowe pochodne metanu i etanu, zawierające także chlor (rzadziej brom);

gazy lub niskowrzące, niepalne ciecze o eterycznym zapachu; nie mieszają się z wodą, mieszają się z większością rozpuszczalników organicznych; freony są substancjami o niewielkiej toksyczności; odznaczają się dużą trwałością chemiczną; przykłady freonów: freon 12 (dichlorodifluorometan CCl₂F₂, temperatura wrzenia –30°C), freon 21 (dichlorofluorometan CHCl₂F, temperatura wrzenia 8,7°C), f. 123 (1,1-dichloro-2,2,2-trifluoroetan, temperatura wrzenia 27,1°C); freony były stosowane jako czynniki chłodnicze w chłodziarkach, jako gazy nośne w opakowaniach aerozolowych, środki spieniające w przetwórstwie polimerów oraz jako inertne rozpuszczalniki; ze względu na dużą trwałość freony w formie nie zmienionej przedostają się do ozonosfery i tam ulegają reakcjom fotochemicznym rozkładu z uwolnieniem reaktywnych atomów chloru, które oddziałując z cząsteczkami ozonu (O₃) rozkładają je (tworzy się tlen, O₂) — reakcję tę uważa się za jedną z przyczyn powstawania tzw. dziury ozonowej; obecnie ich stosowanie bardzo ogranicza m.in. Konwencja Wiedeńska o ochronie warstwy ozonowej (1985), a także Protokół Montrealski (1987) wraz z aneksem (1990), zgodnie z którym jego sygnatariusze 2000 zaprzestali wytwarzania i stosowania freonów, z wyjątkiem freonów typu freon 123 i freon 134 uznanych za ekologicznie dopuszczalne.