Wenezuela. Warunki naturalne

Wenezuela. Warunki naturalne.

Na obszarze Wenezueli wyróżnia się 3 główne regiony fizycznogeograficzne: Wyżynę Gujańską, Nizinę Orinoko oraz obszar andyjski; wenezuelska część Wyżyny Gujańskiej, zajmująca południową i południowo-wschodnią Wenezuelę, wznosi się do 3014 m (Pico da Neblina — najwyższy szczyt wyżyny) przy granicy z Brazylią; rozległa i równinna, miejscami zabagniona Nizina Orinoko, zajmująca środkową część kraju, jest pocięta gęstą siecią rzek; aktywny sejsmicznie region Andów w północnej i północno-zachodniej Wenezueli obejmuje pasma Gór Karaibskich: Cordillera de Mérida z najwyższym szczytem kraju Bolívar (4981 m) i niższe pasmo — Serra de Perijá (wysokość do 3750 m), rozciągające się wzdłuż granicy z Kolumbią, z położonym między nimi obszernym tektonicznym zapadliskiem śródgórskim zajętym częściowo przez jezioro Maracaibo i Zatokę Wenezuelską; na północy rozciąga się niskie pasmo nadbrzeżne Cordillera de la Costa. Linia brzegowa jest dobrze rozwinięta, liczne zatoki (Wenezuelska, Triste, Cariaco, Paria), półwyspy (południowa część półwyspu Guajira, Paraguaná, Araya, Paria) i wyspy. Klimat na południu i wschodzie (na Wyżynie Gujańskiej) równikowy wilgotny, na pozostałych obszarach podrównikowy wilgotny, w górach zróżnicowany — podrównikowy suchy na północnym wschodzie i podrównikowy wilgotny na wschodnich stokach Cordillera de Mérida; roczna suma opadów wynosi od 200–300 mm na północnym zachodzie i w wąskim pasie nadbrzeżnym, 800–1400 mm na Nizinie Orinoko, do 2000 mm na Wyżynie Gujańskiej i 3000 mm w Cordillera de Mérida i na południowych krańcach Wenezueli; pora deszczowa trwa od kwietnia–maja do października–listopada, na południu kraju opady całoroczne; średnia roczna temperatura powietrza na wybrzeżu wynosi 24–28°C, w południowej części Wenezueli — 24–26°C. Rzeki należą do zlewiska Oceanu Atlantyckiego; główny system tworzy Orinoko z licznymi dopływami (największe: Caura, Caroní, Meta, Arauca, Apure) i obszerną deltą przy ujściu; na południu Orinoko jest połączona przez swój lewy dopływ Casiquiare z rzeką Negro, lewym dopływem Amazonki, dzięki zjawisku bifurkacji w korycie Casiquiare; do Morza Karaibskiego i jeziora Maracaibo uchodzą liczne, na ogół krótkie rzeki; liczne progi i wodospady, zwłaszcza w dorzeczu Orinoko, gdzie na rzece Churún (dopływ Caroní) znajduje się najwyższy wodospad na Ziemi Salto Angel (1054 m); liczne jeziora, zwłaszcza na północy. Szata roślinna bardzo urozmaicona; 32,5% powierzchni kraju zajmują lasy — wilgotne, wiecznie zielone lasy równikowe, lasy częściowo zrzucające liście lub bezlistne w porze suchej oraz wiecznie zielone lasy liściaste i iglaste; na pozostałym obszarze występują sawanny i roślinność trawiasta (llanos) oraz roślinność kserofilna, półpustynna i trawiasta wysokogórska; na wybrzeżu miejscami namorzyny (mangrowe). Obecnie ponad 17% powierzchni kraju jest objęte ochroną, w tym 44 parki narodowe (2010).

Wodospad Salto Angel (Wenezuela)