Uniwersytet Humboldtów
 
Encyklopedia PWN
Uniwersytet Humboldtów w Berlinie, Humboldt Universität zu Berlin Wymowa,
wyższa uczelnia, utworzona 1809 z inicjatywy i wg koncepcji W. von Humboldta;
stał się wzorem dla tzw. niemieckiego typu uniwersytetu, wg którego w 1. poł. XIX w. ukształtowano uniwersytety niemieckie, a w 2. poł. XIX w. przekształcono in. uniwersytety europejskie i amerykańskie. Uniwersytet Humboldtów był zorganizowany na zasadach pełnej autonomii, wolności głoszenia z katedry poglądów naukowych, traktowania uniwersytetu jako instytucji naukowej najwyższego szczebla, łączącej badania naukowe z nauczaniem (Einheit von Lehre und Forschung). Wsparty dotacjami państwowymi, zapewniającymi mu właściwe wyposażenie, a profesorom pensje gwarantujące całkowitą niezależność finansowa, Uniwersytet Humboldtów miał za zadanie: 1) rozwijać badania naukowe i pielęgnować atmosferę swobody badań i wykładów; 2) uprawiać tzw. czystą naukę i wdrażać studentów do samodzielnej pracy badawczej; 3) kształcić studentów przede wszystkim w naukach ogólnych teoretycznych (filozofia, filologia, historia, matematyka, fizyka, astronomia) i rozwijać ich osobowość w duchu neohumanizmu; 4) kształcić specjalistów do służby państwowej; fachowców w in. dziedzinach kształciły wyższe szkoły nowego typu, politechniki; wysoki poziom wiedzy studentów miała gwarantować matura, której uzyskanie po zakończeniu przedłużonej edukacji w szkole średniej warunkowało wstęp na uniwersytet. Zorganizowany na tych zasadach Uniwersytet Humboldtów rozwijał się szybko i zyskał autorytet we wszystkich krajach niemieckojęzycznych. Kierunek rozwoju nadawali wybitni profesorowie, najpierw filozofowie (np. J. Fichte, G.W.F. Hegel), filologowie (J. Winckelmann, Humboldt, J. Bekker), później historycy (H. Treitschke, T. Mommsen), prawnicy, matematycy i przyrodnicy; prowadzone przez nich wykłady opierały się na samodzielnych badaniach naukowych, dzięki czemu następowało zharmonizowanie rozwoju Uniwersytetu Humboldtów z rozwojem nauki, a kształtowaniu się nowych gałęzi wiedzy odpowiadało na Uniwersytecie Humboldtów powstawanie nowych katedr, instytutów i laboratoriów; na czoło wysunął się wydział filozoficzny, ponieważ skupiał najwięcej nauk teoretycznych i najwięcej katedr, który następnie zaczął się dzielić na dalsze wydziały (filologiczny, matematyczny, nauk ścisłych, przyrodniczy itp.). Pod koniec XIX w. Uniwersytet Humboldtów był największym uniwersytetem niemieckim: miał 8 wydziałów, ok. 1 tys. nauczycieli akademickich i ok. 9 tys. studentów. Po przekształceniu Uniwersytetu Humboldtów w uniwersytet narodowosocjalistyczny (po 1933) stracił on całkowicie znaczenie; wielu wybitnych profesorów wyemigrowało, opuścili go zagraniczni studenci; 1945 przestał działać, budynki uniwersyteckie zostały zbombardowane; restytuowany 1950 przez władze NRD, stał się głównym uniwersytetem kraju; po zjednoczeniu Niemiec, 1991 zreorganizowany na wzór uniwersytetów zachodnioniemieckich, stopniowo odzyskuje dawną rangę; zatrudnia ok. 2180 nauczycieli akademickich, kształci 33 740 studentów (2003).
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia