Thira

Thira, Santoryn, Sandorịni, staroż. Tera, Thḗra,

grupa greckich wysp wulkanicznych na Morzu Kreteńskim (część Morza Egejskiego), w regionie Wyspy Egejskie Południowe, południowa część Cyklad;

powierzchnia 76,2 km², ok. 10 tys. mieszkańców; główna miejscowość Thira; w środkowej części wyspa Nea Kameni z czynnym wulkanem Kajmeni (Santoryn, wysokość 564 m), na północy głęboko wcięta zatoka Morza Egejskiego (stara kaldera wulkaniczna); potężny wybuch wulkanu w poł. II tysiącl. p.n.e. spowodował zniszczenie znacznej części wyspy; częste trzęsienia ziemi; uprawa winorośli; winiarstwo, rybołówstwo, eksploatacja pumeksu; turystyka; połączenie promowe z Atenami i Iraklionem na Krecie.

Historia.

W epoce brązu (2900–1100 p.n.e.) ważne centrum kultury cykladzkiej; wykopaliska (1867–70 francuskie, 1894 niemieckie, 1967–71 amerykańskie) w Akrotiri i okolicy odsłoniły część miasta, zniszczonego w poł. II tysiącl. p.n.e. potężną erupcją wulkanu, m.in. domy do wysokości I piętra z wyposażeniem (kamienne ławy, gliniane skrzynie, naczynia z brązu, ceramika malowana, narzędzia); w wielu pomieszczeniach unikatowe malowidła ścienne (m.in. Wiosenny pejzaż z jaskółkami, Skaczące małpy); po kataklizmie wyspa nie zamieszkana; skolonizowana ok. X w.(?) p.n.e. przez Dorów, którzy założyli miasto Tera (intensywny rozwój w okresie archaicznym); wykopaliska (XIX/XX w.) odsłoniły resztki ulic, domów, świątyni Apollina, akropol i nekropolę.

Thira

Thira, fragment kaldery Santorynu (Grecja)

Thira (Santoryn), wyspa wulkaniczna na Morzu Egejskim (Grecja)